Historia ceramiki na ziemiach polskich

Polska ceramika nie ma sobie równych. Jakość, wyjątkowe zdobienia i doskonałe wykonanie sprawiają, że pokochali ją nie tylko rodzimi użytkownicy, ale także zagraniczni turyści. Ceramika z Polski gości na stołach oraz w kredensach w całej Europie. Jej produkcja wiąże się z długą tradycją – zakłady zajmujące się wykonywaniem artykułów ceramicznych działają już od wielu stuleci. Jak kształtowała się historia polskiej ceramiki na przestrzeni wieków?

Kolebka polskiej ceramiki

Ceramika na ziemiach polskich znana była od zarania dziejów. Zawsze wykonywano tu naczynia niezbędne do codziennego użytku, jak i kunsztowne elementy dekoracyjne.

Jednak prawdziwy przełom nastąpił w XIV wieku. Wtedy to odkryto, że na terenach miejscowości zwanej Bolesławcem, znajdują się bogate złoża gliny. Oczywiście wykorzystali to ówcześni garncarze, którzy zaczęli wykonywać z niej naczynia. W XVI wieku został utworzony tam pierwszy cech garncarski – od tamtej pory Bolesławiec stał się centrum polskiej ceramiki.

Dzieje bolesławieckiej ceramiki są burzliwe i naznaczone okresem zaborów oraz wojnami. Nie przeszkodziło to jednak, aby fabryki nieustannie się rozwijały. Kiedy większość śląskich ziem znalazła się w granicach królestwa pruskiego, w Bolesławcu powstał Wielki Garniec. Jego autorem był Johann Gottlieb Joppeg, a samo naczynie miało pojemność 2000 litrów. Rozsławił on śląskie rękodzieło w całej Europie, a do dziś w tym regionie naczynia kamionkowe określa się jako bunckloki. Nazwa ta pochodzi od ówczesnej niemieckiej nazwy Bolesławca – Bunzlau. Pod koniec XIX wieku w Bolesławcu zaczęła działać Zawodowa Szkoła Ceramiczna i ciągle ulepszano technologię produkcji oraz zdobienie ceramiki.

Polska ceramika po wojnie

Po wojnie w Polsce powstało jeszcze kilka innych fabryk zajmujących się produkowaniem ceramiki. Znajdują się one w Chodzieży oraz Ćmielowie. Jednak po roku 1945 prof. Tadeusz Szafran reaktywował zakłady bolesławieckie, które zostały zniszczone w czasie wojny. To właśnie dzięki niemu można cieszyć się piękną, tradycyjną ceramiką sprzedawaną pod marką Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec”.

„Mimo że bolesławiecka ceramika nadal charakteryzuje się tradycyjny wzornictwem i formą, została dopasowana do wymagań współczesnego użytkownika. Można ją myć w zmywarce czy używać do pieczenia w piekarniku. Oczywiście starsze naczynia również mają się doskonale i często stanowią rodzinne pamiątki przekazywane z pokolenia na pokolenie” – mówi przedstawiciel Fabryki Naczyń Kamionkowych „Manufaktura” z Bolesławca.