Co warto wiedzieć o badaniu USG ginekologicznym?

Badanie przeprowadzane z użyciem ultrasonografu, zwane potocznie USG, jest jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych w ginekologii i położnictwie. Pozwala ocenić budowę oraz stan wewnętrznych narządów rodnych kobiety, a w razie wykrycia ewentualnych nieprawidłowości stanowi podstawę do dalszych badań. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat? W drugim i trzecim trymestrze ciąży, a także w niektórych innych przypadkach badanie to wykonuje się przez powłoki brzuszne, jednak zazwyczaj USG ginekologiczne przeprowadza się z wykorzystaniem specjalnej głowicy dopochwowej o średnicy wynoszącej 1-2 cm. Aby nie uszkodzić błony dziewiczej u kobiet, które jeszcze nie współżyły, badanie można też przeprowadzić np. przez odbyt.

Przebieg badania

Na głowicę zakłada się jednorazową lateksową osłonkę, która przypomina prezerwatywę. Osłonka ta zostaje dodatkowo pokryta żelem ułatwiającym wprowadzenie głowicy i manewrowanie nią.

Badanie nie należy do szczególnie przyjemnych, nie jest też jednak bolesne – dowiadujemy się w białostockim gabinecie ginekologiczno-położniczym dr Anny Kluz-Kowal. – Trwa z reguły od kilkunastu do kilkudziesięciu minut – słyszymy.

Mechanizm działania

Wspomniana głowica emituje niesłyszalne dla ludzkiego oka, w pełni nieszkodliwe fale ultradźwiękowe, które odbijają się od napotkanych po drodze przeszkód i wracają do głowicy albo wędrują dalej. Na podstawie zebranego w ten sposób sygnału powstaje czarno-biały obraz, gdzie wprawne oko osoby przeprowadzającej badanie dostrzeże m.in. poszczególne narządy (macicę, jajniki), zwapnienia, wypełnione płynem jamy, pęcherzyki powietrza, ciała obce czy przerwy w tkankach.

Możliwości

Dzięki USG ginekologicznemu możliwe staje się wykrycie chociażby wad anatomicznych, mięśniaków, torbieli czy guzów. USG tzw. dopplerowskie pozwala dodatkowo ocenić prawidłowość przepływu krwi, a w związku z tym odróżnić zmiany łagodne od złośliwych. Na wczesnych etapach ciąży badanie wykonuje się, aby sprawdzić, czy zarodek prawidłowo się zagnieździł, a także oszacować ryzyko nieprawidłowego przebiegu ciąży.

Przed badaniem

Do badania USG ginekologicznego nie trzeba się jakoś szczególnie przygotowywać. Warto jednak znać datę rozpoczęcia ostatniej miesiączki. Tuż przed nim należy opróżnić pęcherz moczowy, chyba że badanie wykonuje się przez powłoki brzuszne. Wówczas wręcz przeciwnie – na godzinę przed badaniem trzeba wypić ok. 1,5 litra niegazowanej wody i nie oddawać moczu.

Kiedy się badać

Idealnie byłoby, gdyby USG przeprowadzano podczas każdego badania ginekologicznego. Nie zawsze jednak istnieje taka możliwość. Kontrolnie więc należy się na nie zgłaszać przynajmniej raz na rok lub dwa lata. Lekarz zleci też jego wykonanie m.in. przy zaburzeniach miesiączkowania i nieprawidłowych krwawieniach, przy podejrzeniach wad anatomicznych czy zespołu policystycznych jajników oraz aby ustalić przyczyny bólów podbrzusza tudzież przyczyny niepłodności.