Testy alergiczne u dzieci – kiedy i jakie wykonywać?

Mechanizm powstawania chorób alergicznych nie jest do końca poznany. Wśród czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia alergii wymienia się m.in. predyspozycje genetyczne, zmiany w stylu życia i środowiskowe. Bez względu na podłoże występowania alergii konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, do czego niezbędne jest precyzyjne rozpoznanie czynników uczulających.

Czym jest alergia?

Układ odpornościowy człowieka służy ochronie organizmu przed zagrażającymi mu czynnikami pochodzącymi z zewnątrz. O alergii mówimy wtedy, gdy układ immunologiczny jest nadwrażliwy i reaguje obroną na ogólnie niegroźne czynniki, próbując jak najszybciej zneutralizować je i wydalić z organizmu. W zależności od rodzaju i nasilenia alergii objawy przybierają odmienną postać; od niegroźnego, ale uciążliwego kataru lub swędzenia po skrajne reakcje obejmujące niebezpieczny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Kolejne alergie mogą pojawiać się w trakcie życia, a nasilenia objawów może wzrastać. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie problemu i wdrożenie odpowiedniego leczenia – przekonuje alergolog z NZOZ Lar-Med w Żywcu.

Rodzaje alergii i ich objawy

Ze względu na rodzaj alergenów wyróżnia się cztery podstawowe typy alergii: wziewne, kontaktowe, pokarmowe i na leki. Do najczęściej występujących czynników uczulających zalicza się pyłki roślin, zarodniki grzybów i roztocza bytujące w kurzu, sierść zwierząt, a więc te, które dostają się do organizmu podczas oddychania. W ostatnim czasie zauważamy też wzrost występowania alergii na niektóre składniki pokarmowe, takie jak krowie mleko i orzechy – zwłaszcza u dzieci. Alergie kontaktowe, których objawy występują w wyniku kontaktu skóry z alergenem, mogą być wywoływane m.in. przez nikiel zawarty w przedmiotach codziennego użytku, niektóre składniki kosmetyków, lateks w gumowych rękawiczkach.

Objawy uczulenia są różne w zależności od rodzaju alergii i jej nasilenia. O alergii wziewnej może świadczyć wodnisty karar, któremu towarzyszy uczucie swędzenia w nosie, kaszel i duszności, łzawienie i swędzenie oczu, zapalenie spojówek. Nudności i biegunki, a także obrzęki ust, języka i krtani po niektórych posiłkach mogą sugerować alergię pokarmową. Do objawów uczulenia kontaktowego zalicza się zmiany skórne, pojawianie się tzw. egzemy, zaczerwienienie, bąble, pokrzywki i wysypki. Występowanie jakiegokolwiek powyższych objawów u dziecka powinno być sygnałem do konsultacji z lekarzem alergologiem.

Rodzaje testów alergicznych

Występowanie alergii u dziecka zazwyczaj można stwierdzić już na podstawie wywiadu z jego opiekunem. Wybierając się z maluchem na pierwszą wizytę u alergologa dziecięcego, warto zapisać sobie najczęstsze objawy i okoliczności, w jakich występują. Takie informacje pomogą lekarzowi w podjęciu decyzji dotyczącej wykonania dalszych testów alergicznych, które potwierdzą uczulenie i pozwolą dokładnie zidentyfikować alergeny.

Metodą wykorzystywaną w diagnostyce alergologicznej najczęściej są testy skórne. Badanie jest proste i mało uciążliwe. Lekarz nakłada na skórę dziecka roztwór z zawartością alergenu w niewielkim stężeniu, a następnie obserwuje reakcję. Pojawienie się na skórze dużego bąbla potwierdza obecność przeciwciał swoistych dla sprawdzanego alergenu. Niestety testy skórne bardzo trudno jest przeprowadzić u małych dzieci. Dlatego u najmłodszych pacjentów zwykle wykonuje się testy z krwi, które pozwalają na laboratoryjne określenie stężenia IgE. Jeśli u pacjenta występują objawy alergii wziewnej o dużym nasileniu, konieczne może okazać się badanie w kierunku astmy, czyli spirometria.

Występowanie alergii pokarmowej u dziecka ustala się poprzez obserwację nasilenia objawów podczas stosowania diety eliminacyjnej. Metoda polega na usuwaniu z jadłospisu malucha poszczególnych składników pokarmowych, obserwowaniu i notowaniu objawów. Jeśli te ustępują po odstawieniu któregoś z produktów spożywczych, należy całkowicie wyłączyć go z diety malucha. Pamiętajmy, że stosowanie diety eliminacyjnej u dziecka musi przebiegać pod kontrolą lekarza.