Skutki proliferacji naczyń krwionośnych

Włosowate naczynia krwionośne, zwane inaczej kapilarnymi, docierają do każdej tkanki w organizmie, zaopatrując ją w tlen i substancje odżywcze. Mechanizm ich powstawania – angiogeneza – jest więc bardzo ważny dla rozwoju na etapie życia płodowego, ale też np. podczas gojenia się ran i zrastania złamań. Czasem jednak już w dorosłym organizmie równowaga pomiędzy przyrostem i znikaniem naczyń krwionośnych zostaje zaburzona, co może prowadzić do patologii. Proces angiogenezy podzielić można zasadniczo na inicjację (rozpoczęcie), proliferację, czyli intensywne mnożenie się naczyń, oraz na ich dojrzewanie i różnicowanie. Terminem „proliferacja” przyjęło się niekiedy skrótowo nazywać po prostu powstawanie nowych naczyń włosowatych. Bywa ono czasami wysoce pożądane, np. w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, gdzie wywołuje się je sztucznie w celach terapeutycznych.

Zaburzenia różnego typu

Zazwyczaj jednak występuje w różnego rodzaju schorzeniach. Wymienić wśród nich należy rozmaite choroby zapalne (zwłaszcza stawów), choroby skóry, takie jak łuszczyca czy sklerodermia, choroby naczyniowe (m.in. naczyniaki lub blaszka miażdżycowa), choroby oczu (np. jaskra naczyniowa czy retinopatia cukrzycowa), a także nowotwory, w których nowo powstałe naczynia krwionośne nie tylko przyrastają w nadmiernym tempie, ale w dodatku się nie różnicują. Jednym z bardzo powszechnych skutków proliferacji naczyń krwionośnych jest powstawanie na skórze czerwonych grudek zwanych naczyniakami starczymi albo punktami rubinowymi. Pojawiają się one w okolicach 35. roku życia i mnożą się z wiekiem. Są całkowicie niegroźne, a usuwa się je przeważnie z powodów kosmetycznych (np. laserem albo przez wymrożenie).

Retinopatia cukrzycowa

Inna nie tak rzadka przypadłość związana z nadmierną angiogenezą to wspomniana już retinopatia cukrzycowa, a konkretnie jej odmiana nazwana właśnie proliferacyjną, która jest najczęstszą przyczyną ślepoty na świecie. Zaburzenia gospodarki insulinowej wywołują powstawanie w gałce ocznej kruchych, nieregularnych naczyń krwionośnych o krętym przebiegu. Naczynia te łatwo pękają, co prowadzi do zaburzających widzenie przedsiatkówkowych wylewów krwi, które czasem – ale nie zawsze – ulegają wchłonięciu. Największym zagrożeniem dla wzroku jest w retinopatii proliferacyjnej jednak to, że wraz z nowymi naczyniami krwionośnymi w oku tworzą się włókna wnikające do ciała szklistego i pociągające za sobą siatkówkę. – To właśnie jej odwarstwienie na skutek tego procesu prowadzi do trwałej utraty widzenia – mówi specjalista z dostarczającej sprzęt medyczny firmy Diabetica. Na wczesnym etapie choroby można leczyć tę przypadłość laserowo, w cięższych postaciach laseroterapię uzupełnia się zaś wstrzykiwaniem do ciała szklistego leku o nazwie ranibizumab, który hamuje wzrost naczyń.