Zasady tworzenia herbów, flag i sztandarów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce

Samorządy terytorialne w Polsce mają indywidualne, unikatowe symbole. Są to przede wszystkim herby, flagi oraz sztandary. Stanowią przejaw przywiązania do tradycji i miejsca, w którym się mieszka. Bez nich historia samorządów byłaby niepełna, a wiele uroczystości trudnych do zorganizowania. Warto wiedzieć, że podczas tworzenia wspomnianych symboli obowiązują rygorystyczne przepisy prawe. Wyjaśniamy, na co kładą szczególny nacisk.

Kto zajmuje się tworzeniem zasad o symbolach jednostek samorządu terytorialnego?

Kryteria tworzenia herbów, flag, sztandarów oraz pieczęci jasno określa ustawa o odznakach i mundurach z roku 1978. Mówi, że jednostki samorządu terytorialnego mogą same stanowić herby i weksylia, do których należą wspomniane flagi oraz sztandary. Jednostki mogą stworzyć też inne symbole, takie jak klucze lub łańcuchy. Wszystkie muszą spełniać wymogi heraldyki i weksylologii. Ważna jest także miejscowa tradycja historyczna.

Jak tłumaczą specjaliści z Ertim:

Na sztandarach, flagach i herbach najczęściej znajduje się element charakterystyczny dla danego miasta lub regionu. Może być związany z dawno stworzoną legendą lub przełomowym wydarzeniem, o którym wie każdy z mieszkańców.

Oceną symboli zajmuje się Komisja Heraldyczna, a ich wzorami właściwy minister. Projektant sztandaru, flagi lub herbu musi kierować się jednocześnie aspektami merytorycznymi oraz historycznymi.

Zasady tworzenia herbów

Herby muszą być projektowane zgodnie ze ściśle określonymi zasadami. Jedna z nich mówi o tym, że kształt symbolu to tarcza późnogotycka, u dołu zaokrąglona. Ważne są też kolory użyte do tworzenia herbu. Są to dwa metale, czyli srebro i złoto oraz cztery tynktury (czerwona, błękitna, zielona i czarna). Nie umieszcza się jednak dwóch barw, ani metali na sobie.

Projektant nie może wykorzystywać fotograficznych odzwierciedleń postaci historycznych lub zabytków. Nie stosuje się też cieniowania i innych zabiegów, których zadaniem jest zwiększenie plastyczności herbu. Samo godło powinno dobrze wypełniać pole tarczy, jednak nie stosuje się na niej żadnych elementów zewnętrznych, takich jak korona. Każdy herb musi też być autorskim, unikatowy projektem.

Jak tworzy się flagi i sztandary?

Flagi oraz sztandary, czyli inaczej weksylia, można produkować przy pomocy haftu ręcznego i komputerowego. Jeśli chodzi o flagę, jej barwy powinny być takie same jak w przypadku herbu. Ważne jest jednak, aby dwa podobne kolory nie sąsiadowały ze sobą – między kolorami musi istnieć kontrast.

Bardziej skomplikowanym symbolem jest sztandar. Składa się z płata, drzewca oraz głowicy. To właśnie płat jest częścią, na której umieszcza się interesujący haft. Na jego prawej stronie powinny znaleźć się symbole państwowe, takie jak godło lub herb. Lewa strona jest miejscem na unikalne hafty jednostki samorządu terytorialnego. Wszystkie muszą mieć pozytywną opinię właściwego ministra do spraw administracji publicznej. Jeśli chodzi o głowicę sztandaru, powinna nawiązywać do lokalnej tradycji.