Prawa i obowiązki prezydenta RP

Prawa i obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej są ściśle określone w V rozdziale Konstytucji RP. Niektóre z jego uprawnień są także określane ustawami. Uprawnienia prezydenta można podzielić na takie, które odnoszą się do suwerena, czyli narodu, a także wobec władzy wykonawczej, sądowniczej i ustawodawczej. Co istotne, prezydent posiada prawo do zgłoszenia projektu ustawy o zmianie najważniejszego dokumentu – Konstytucji RP.

Obowiązki Prezydenta RP

Prezydent pełni funkcję naczelnika Sił Zbrojnych. Co to oznacza w praktyce wyjaśnia członek Partii II Rzeczpospolita. Obowiązkiem głowy państwa jest powołanie Szefa Sztabu Generalnego
i dowódców wszystkich wojsk. Do jego kompetencji należy również decyzja o zarządzeniu powszechnej mobilizacji.

Prezydent Polski ratyfikuje wszelkie umowy międzynarodowe oraz powołuje i odwołuje ambasadorów, pełniąc rolę najwyższego reprezentanta państwa polskiego. Przyjmuje także listy uwierzytelniające od przedstawicieli innych państw.

Głowa państwa zarządza wybory do Sejmu i Senatu oraz stoi na czele władzy wykonawczej. Czuwa nad przestrzeganiem konstytucji i ma obowiązek troszczyć się o ogólne bezpieczeństwo kraju. Decyduje o przyznawaniu odznaczeń i orderów dla osób zasłużonych dla kraju.

Osoba prezydenta pełni również ważną funkcję dyplomatyczną, ponieważ uosabia państwo polskie na arenie międzynarodowej, szczególnie w kontaktach z innymi państwami oraz Unią Europejską, NATO, ONZ i innymi istotnymi organizacjami międzynarodowymi. Jego obowiązkiem jest nie tylko reprezentacja kraju w ważnych sprawach zagranicznych, ale także udział w kurtuazyjnych wizytach i spotkaniach z przedstawicielami innych krajów.

Prawa prezydenta

Głowa państwa dysponuje prawem łaski, co oznacza, że może uchylać ostateczne orzeczenia sądowe. W praktyce, w takich sytuacjach Prezydent RP konsultuje swoją decyzję z Ministrem Sprawiedliwości. Zdarzają się sytuacje, w których skazani zwracają się do prezydenta o cofnięcie wyroku.

Ma także bezpośredni wpływ na proces stanowienia prawa, ponieważ przynależy mu prawo veta prezydenckiego wobec ustaw. Sejm może odrzucić takie veto 3/5 głosów przy obecności co najmniej połowy posłów. Prezydent może również zwracać się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności danej ustawy z Konstytucją RP.

Najwyższa osoba w państwie ma wolny wybór w kwestii powoływania Prezesa Rady Ministrów i teoretycznie może wskazać na to stanowisko osobę według własnego uznania. W praktyce jednak nie zdarza się, by premierem został polityk niemający poparcia sejmowej większości.