Pompy zębate – hydraulika mobilna, rolnictwo, przemysł

Pompy zębate, jak wskazuje nazwa, to pompy, w których znajdują się koła zębate – to one, w miejscu zazębienia, odcinają obszar ssawny od obszaru tłoczonego. Postaramy się omówić rodzaje pomp zębatych, ich podział ze względu na zazębienie zewnętrzne i wewnętrzne oraz zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu i rolnictwie.

Rodzaje pomp zębatych

Jak już wspomnieliśmy we wstępie i jak wskazuje nazwa, w pompach zębatych znajdują się koła zębate. Mówiąc dokładniej, są to narzędzia robocze zwane rotorami, które składają się z minimum dwóch współpracujących ze sobą kół zębatych. Zgarniają one w przestrzeń między zębami tłoczoną ciecz, na przykład olej hydrauliczny na bazie mineralnej. Koła zębate obracają się, ślizgając się we wnętrzu pompy, przesuwając w ten sposób ciecz w kierunku tłocznym. Jeden z podziałów pomp zębatych to gradacja ze względu na wysokość ciśnienia, jaką pompy mogą osiągnąć – jest to jednak klasyfikacja względna, ustalana przez producenta (mówimy zwykle o pompach niskociśnieniowych, średniociśnieniowych oraz wysokociśnieniowych).  Inny podział wskazuje kształt zębów – mogą być one proste, ukośne lub daszkowe. Najczęstszy podział pomp zębatych to podział ze względu na zazębienie: zewnętrzne i wewnętrzne.

Podział o zazębieniu zewnętrznym i wewnętrznym, zastosowanie

Jak mówi nam przedstawiciel sklepu Rolmet-Plus z Tucholi, najprostsze są pompy z zębami prostymi o zazębieniu zewnętrznym. Jedno z kół nazywamy kołem napędzającym, drugie – napędzanym. Mówiąc obrazowo, koła obracają się od siebie, zgarniając w ten sposób ciecz w przestrzeń międzyzębną. Ciecz zostaje odcięta przez zewnętrzną stronę kadłuba pompy i przesuwana w kierunku tłocznym. Ciecz odpływa do przewodu tłocznego pod wpływem ciśnienia. Zęby proste można zamienić zębami skośnymi, które powodują mniejsze drgania i hałas w pompie. W pompach o zazębieniu wewnętrznym znajduje się koło o uzębieniu wewnętrznym położone mimośrodowo, napędzane przez koło o uzębieniu zewnętrznym (jedno koło znajduje się w drugim). Mamy tu do czynienia z różnicą w osiach. Koło napędowe powoduje zasysanie, rozwierając przestrzeń międzyzębną, z drugiej strony schodzące się zęby powodują ciśnienie przetłaczające ciecz. Pompy zębate mają wszechstronne zastosowanie w mniejszych i większych układach mobilnych, układach hydraulicznych, zasilaczach i agregatach. Są stosowanie w rolnictwie i szeroko pojętym przemyśle. Zakres zastosowania zależy od ich konstrukcji i wytycznych producenta, na przykład zakresu temperatur, różnicy ciśnienia, ciśnienia na ssaniu i zakresu lepkości. Warto dodać też, że podczas wyboru pompy uwzględniamy prędkość obrotową oraz rodzaj zasilania.