Kiedy można podważyć testament?

Testament spisany u notariusza to niewątpliwie najpewniejsza forma zabezpieczenia swojej woli co do podziału majątku. Prawidłowo sporządzony dokument, zawierający ostatnią wolę testatora, zmienia zasady dziedziczenia ustawowego i wskazuje osoby, którym przypadnie udział w spadku. Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku zapisy testamentowe będą ostateczne. Okazuje się bowiem, że taki dokument można podważyć. Kiedy i jak to zrobić?

Kiedy testament jest nieważny?

Skutecznym sposobem na podważenie zapisów testamentowych jest unieważnienie takiego dokumentu. W tym celu konieczne jest udowodnienie zaistnienia przesłanek świadczących o nieskuteczności testamentu. Testament będzie nieważny, jeśli:

• jest wadliwy – dokument nie będzie mógł zostać uznany za testament w przypadku błędów formalnych, braku podpisu lub niezachowania odpowiedniej formy, np. gdy sporządzi się go na komputerze;
• został sporządzony w okolicznościach wyłączających świadome bądź swobodne podjęcie decyzji oraz wyrażenie woli – w szczególności chodzi tu o choroby psychiczne, a także działanie pod wpływem groźby, przymusu lub błędu;
• został sfałszowany.

Trzeba jednak pamiętać, że unieważnienie testamentu może odbyć się jedynie na drodze sądowej, najczęściej w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. - Zaznacza specjalista reprezentujący Kancelarię Radców Prawnych Mamczarek i Migalska z siedzibą w Warszawie. - Każdą z wyżej wymienionych przesłanek trzeba też oczywiście udowodnić, dlatego w niektórych przypadkach niezbędne jest dysponowanie czy to opiniami biegłych, zeznaniami świadków, czy też dokumentacją medyczną zmarłego.

Należy tu przestrzegać terminów, o których mówi kodeks prawa cywilnego. Na podniesienie zarzutu o nieważność testamentu mamy bowiem 10 lat od momentu otwarcia spadku, ale nie powinno stać się to później niż 3 lata po tym, kiedy poznaliśmy przyczynę tej nieważności.

Inne sposoby podważenia zapisów testamentowych

Istnieją również formy prawne, które co prawda nie prowadzą stricte do obalenia testamentu, ale mogą spowodować zmiany w zapisach. Dotyczy to np. niegodności jednego ze wskazanych przez testatora spadkobierców. Osobę, która popełniła wobec spadkodawcy ciężkie przestępstwo lub nakłoniła go do spisania woli pod wpływem groźby, przymusu czy podstępu bądź też sfałszowała treść dokumentu, sąd może uznać za niegodną dziedziczenia i odebrać jej prawa do udziału w spadku. Innym sposobem na zmianę ustaleń zawartych w testamencie jest ubieganie się o zachowek, który przysługuje osobom najbliższym, zwłaszcza zstępnym pominiętym przez testatora, którym przysługiwałoby prawo do udziału w spadku na mocy dziedziczenia ustawowego. Pomoc prawna w takich sytuacjach może się jednak okazać nieodzowna.