Jakie są różnice między śrubą a wkrętem?

Śruby i wkręty to dwa powszechnie stosowane elementy łączne, obecne w praktycznie każdym przydomowym warsztacie, a także w wielu profesjonalnych zakładach produkcyjnych, warsztatach etc. Teoretycznie każdy zna różnicę między jednym a drugim – na pierwszy rzut oka potrafimy stwierdzić, co jest śrubą, a co wkrętem. Czy faktycznie jednak jesteśmy w stanie określić różnice między nimi? Okazuje się, że nie jest to tak proste, jak mogłoby się wydawać.

Materiał

Śruby służą do wkręcania w nagwintowane otwory w elementach metalowych. Wkręty zaś to wyroby wkręcane w miękkie materiały, przede wszystkim drewno, bez wywiercania wcześniej otworów w materiale. Powyższe zdania są dość powszechnie stosowane do wprowadzenia podziału w elementach łącznych. Niestety, definicje oparte o przeznaczenie elementów do konkretnych typów materiałów nie są precyzyjne i istnieją od nich pewne wyjątki.

- Przykładem mogą być elementy zgodnie z normą DIN 7500, które nie są umieszczane we wstępnie gwintowanych otworach – mówi przedstawiciel firmy Wkręt Techniki Zamocowań - Używając wyłącznie wspomnianych wcześniej definicji nie da się określić, czy takie produkty są śrubami czy wkrętami.

Sposób wkręcania

Kolejnym kryterium, którego używamy na co dzień do podziału elementów łącznych na wkręty i śruby jest sposób wkręcania ich. Wkręty mają na łebkach nacięte rowki lub gniazdo – używając wkrętaka o odpowiedni kształcie możemy je wkręcić w wybrane miejsce. Śruby takich nacięć nie mają, montuje się je za pomocą kluczy: płaskich nasadowych lub nastawnych. I takie kryterium podziału pewnie byłoby wystarczające, gdyby nie fakt, że na rynku dostępne są elementy zgodne z ISO 14580, które możemy zamontować zarówno używając wkrętaków, jak i kluczy.

Kształt łba

Szukając kolejnych różnic między śrubami a wkrętami dochodzimy do kształtu łba. Elementy używane w domu łatwo podzielić, biorąc pod uwagę to kryterium – śruby używane w amatorskich zastosowaniach mają łeb sześciokątny lub posiadają sześciokątne nacięcie, wkręty z kolei posiadają łby okrągłe. Jeśli jednak wyjdziemy poza elementy używane powszechnie w domowych warsztatach, zauważymy, że znajdą się wśród nich wyjątki. Przykładem są tutaj wkręty o sześciokątnych łbach, lub tak zwane śruby oczkowe. Tych drugich nie dałoby się zakwalifikować do żadnej z kategorii używają przytaczanego wyżej podziału. A zatem nie jest on wystarczający.

Pozycja łba

Czy zatem jest jakikolwiek sposób, by odróżnić śrubę od wkrętu? Okazuje się, że jedynym kryterium podziału jest pozycja łba po zamocowaniu danego elementu. Co to oznacza? W dużym skrócie: po zamocowaniu śruby w danym miejscu jej łeb powinien wystawać ponad powierzchnię, w której go umieszczono. Wkręty posiadają z kolei łby wpuszczane, co oznacza, że po wkręceniu ich w daną powierzchnię, powierzchnia ta pozostaje płaska.