Dodatki stopowe w stalach nierdzewnych

Właściwości stali są ściśle uzależnione od jej składu chemicznego. Chcąc uzyskać stal nierdzewną, wykorzystuje się stopy żelaza z węglem i łączy je z innymi pierwiastkami, zwanymi dodatkami stopowymi. Ważne jest użycie ich w odpowiedniej ilości, która powinna przekroczyć minimalne stężenie. Do najczęstszych dodatków można zaliczyć: nikiel, tytan, wanad, krzem, molibden, wolfram, kobalt, glin, miedź czy mangan.

Pierwiastki stopowe – co warto o nich wiedzieć?

Pierwiastki stopowe są dodawane do stali nie tylko po to, by dodać im określonych właściwości. Odpowiadają one również za zwiększenie ich hartowności, ułatwienia obróbki cieplnej czy też zwiększenia odporności na korozję. Ich prawidłowe dobranie pozwala poprawić właściwości fizyczne, fizykochemiczne, technologiczne i mechaniczne materiału. Specjaliści z firmy Polmet wyjaśniają jednak, że nie każdy z nich może wpłynąć pozytywnie na surowiec, dlatego ważne jest zwrócenie uwagi na to, jakie domieszki są pożyteczne, a jakie szkodliwe.

Warto również wiedzieć, że poziom udziału pierwiastków stopowych w stali pozwala wyróżnić jej trzy rodzaje: niskostopowe, średniostopowe i wysokostopowe.

Jakie właściwości mają dodatki stopowe?

Jednym z popularniejszych dodatków jest miedź, charakteryzująca się właściwościami fizycznymi zbliżonymi do żelaza. Jest ona jednak dużo bardziej odporna na korozję. Wykorzystywana jest głównie w nowo wytapianej stali.

Kolejnym popularnym pierwiastkiem dodawanym do stopów jest nikiel. Ułatwia on proces hartowania, ale też zwiększa jego głębokość i obniża temperaturę przemiany austenitycznej. Stanowi ważny dodatek do stali kwasoodpornych, gdyż odpowiada za ich dobrą spawalność i możliwość wykonania przeróbki plastycznej.

Podobne działanie do niklu wykazuje chrom. Często jest stosowany w stalach konstrukcyjnych, żaroodpornych, nierdzewnych i narzędziowych. To właśnie dzięki niemu omawiany materiał staje się odporny na powstanie korozji.

Dodatkiem do stali nierdzewnych jest również molibden, który również zwiększa jej odporność na korozję.

Jednym z dodatków, które mogą być uznane za niepożądane, jest krzem, który zwiększa kruchość, twardość, sprężystość i wytrzymałość materiału. Najczęściej stosowany jest jako dodatek do stali sprężynowych, gdyż zmniejsza odporność na uderzenia, jednocześnie zwiększając wytrzymałość na działanie wysokich temperatur. Do innych szkodliwych domieszek zaliczyć można siarkę, która utrudnia kucie stali, i fosfor zmniejszający jej wytrzymałość na uderzenia, zwiększający twardość i powodujący kruchość w niskich temperaturach.