Czynności i akty notarialne, czyli czym zajmuje się notariusz?

Kim jest notariusz? Jakie usługi wykonuje? Jak wygląda jego praca z perspektywy przepisów? Odpowiedzi na powyższe pytania znajdziemy w poniższym artykule.

Notariusz – charakterystyka zawodu

Notariuszem nazywamy prawnika, który został uprawniony przez ministra sprawiedliwości do wykonywania czynności notarialnych, czyli między innymi sporządzania aktów notarialnych. Wbrew temu co mogłoby się jednak wydawać, notariusz nie jest urzędnikiem, lecz osobą zaufania publicznego – oznacza to, że zobowiązany jest on w swojej pracy do bezwzględnego przestrzegania przepisów prawa, a także do zachowania pełnej bezstronności i dotrzymywania tajemnicy zawodowej. Szczegółowe uprawnienia oraz obowiązki notariusza opisane zostały w Ustawie z dnia 14 lutego 1991 roku – prawo o notariacie. Dawniej osoby pełniące te same obowiązki nazywano „rejentami” – tytuł ten wywodzi się od „regenta”, czyli od osoby, która sprawuje władzę w imieniu monarchy w czasie, gdy ten jest w stanie sam pełnić swoich obowiązków.

Zakres usług notariusza

Zwykle do notariusza zwracają się osoby, które są zainteresowane sporządzeniem aktu notarialnego. Czym jest ten akt?

Aktem notarialnym nazywamy dokument, mający określoną formę prawną, który potwierdza, że dana osoba wykonała określoną czynność prawną.– Istnieją przewidziane prawem okoliczności, kiedy sporządzenie aktu notarialnego jest koniecznością, na przykład w przypadku sprzedaży nieruchomości, może być on również sporządzony na życzenie stron. Jeżeli w sytuacji określonej przez prawo akt notarialny nie zostanie sporządzony i podpisany przez strony i notariusza, dana czynność prawna uznawana jest za  nieważną.

Pozostałe czynności wykonywane przez notariusza to między innymi:

• Przygotowywanie protokołów, projektów aktów, oświadczeń
• Sporządzanie testamentów
• Sporządzanie poświadczeń oraz aktów poświadczeń dziedziczenia
• Sporządzanie wypisów, odpisów oraz wyciągów dokumentów
• Przechowywanie pieniędzy, papierów wartościowych, dokumentów, danych na nośnikach pamięci i innych cennych przedmiotów.

Kiedy notariusz może odmówić sporządzenia aktu notarialnego?

Zgodnie z przepisami, notariusz ma prawo i obowiązek odmówienia wykonania danej czynności notarialnej, jeśli istnieje uzasadniona wątpliwości, czy osoba zgłaszająca się po wykonanie owej czynności ma zdolność do jej wykonania, bądź kiedy dana czynność jest sprzeczna z obowiązującymi przepisami.