Co to znaczy, że pompa nurnikowa działa jednostronnie?

Pompy tłokowe to rodzaj pomp wyporowych o ruchu postępowo-zwrotnym organu roboczego obok pomp przeponowych. Gdy tłok ma postać wydłużonego walca uszczelnionego za pomocą dławicy umieszczonej w ściance cylindra, nazywamy go nurnikiem – a urządzenie pompą nurnikową. Pompy tłokowe możemy dzielić na jednocylindrowe i wielocylindrowe; inny podział to rozróżnienie pomp tłokowych jednostronnego i dwustronnego działania. Co to znaczy, że pompa nurnikowa działa jednostronnie?

Pompa nurnikowa działająca jednostronnie

Główne elementy składowe pompy nurnikowej jednostronnego działania to kadłub, w którym znajduje się komora zaworowa, tłok – w tym przypadku nurnik, zawór ssawny i zawór tłoczny. Nurnik w pompie zazwyczaj napędzany jest mechanizmem korbowym. W całej instalacji pompowej, której część stanowi pompa nurnikowa, znajduje się jeszcze rurociąg ssawny (przez niego ciecz dopływa do pompy) i rurociąg tłoczący (do odprowadzania pompowanej cieczy z pompy). Pisząc o ruchu tłoka w pompie nurnikowej, mówimy o dwóch kierunkach: kierunku kukorbowym i odkorbowym. Podczas ruchu kukorbowego przestrzeń komory zaworowej się zwiększa, w związku z czym wytwarza się w niej podciśnienie. Mamy wówczas różnice w ciśnieniu: ciśnieniu, które działa na powierzchnię cieczy i ciśnieniu w komorze zaworowej. Przez tę różnicę właśnie otwiera się zawór ssawny, a ciecz wpływa do kadłuba pompy. Gdy tłok porusza się w przeciwnym kierunku, zawór ssawny się zamyka, a zawór tłoczny się otwiera. Przez to ciecz jest tłoczona do zbiornika górnego poprzez rurociąg tłoczny z komory zaworowej. Nazwa pompy jednostronnego działania wynika z tego, że przez cały czas pracy tylko jedna strona tłoka styka się z cieczą.

Inny wariant pompy nurnikowej – pompa dwustronnego działania

Jak mówią nam przedstawiciele firmy J.J. Krupiński z Klimontowa w województwie świętokrzyskim, innym wariantem pompy nurnikowej jest pompa dwustronnego działania. W nich zawory ssawne i tłoczne rozmieszczone są po obu stronach tłoka; jest ich dwa razy więcej niż w pompach nurnikowych jednostronnego działania. Tu obie strony tłoka pracują symultanicznie. Kiedy jedna strona tłoka zasysa pompowaną ciecz, druga strona tłoczy do rurociągu płyn zassany wcześniej. Gdy zmienia się kierunek ruchu tłoka, funkcje obu stron nurnika się zmieniają. Ciekawostką jest, że w takiej pompie wydajność i naciski nurnika po obu stronach nie są równe wskutek istnienia tłoczyska po stronie kukorbowej. Rozwiązaniem, by wyrównać wydajność i zapotrzebowanie mocy, jest sprzężenie ze sobą dwóch pomp, które są napędzane jednym wałem korbowym.