Zasady rozliczania ryczałtu

Myślisz o założeniu działalności gospodarczej? A może już prowadzisz własną firmę? W biznesie jedną z fundamentalnych decyzji jest wybór formy opodatkowania przychodów. Jeśli ten problem spędza Ci sen z powiek, to dobrze trafiłeś. Sprawdź, jakie są podstawowe zasady rozliczania ryczałtu. Dzięki nim określisz, czy zryczałtowany podatek jest korzystny dla Twojej działalności.

Co z poniesionymi kosztami?

Przychód, dochód – tym dwóm wyrazom dość często (błędnie!) przypisuje się jedno znaczenie. Tymczasem przychód jest łączną wartością sprzedaży produktów, usług, ogólnie wszelkich dóbr oferowanych przez konkretnego przedsiębiorcę. Dochód natomiast to wypracowany zysk,  pieniądze, które zostają do dyspozycji po odjęciu kosztów uzyskania przychodu, choćby kwoty wynajęcia biura i zakupu sprzętu komputerowego. Owo rozróżnienie jest sednem rozliczania ryczałtu – tutaj podstawę opodatkowania pozarolniczej działalności osób fizycznych stanowi przychód, a nie dochód. Nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji poniesionych kosztów, inaczej mówiąc: nie odejmuje się firmowych wydatków jako kosztów uzyskania przychodu. Kiedy zatem ryczałt jest korzystny? Upraszczając: wtedy, gdy podatnik uzyskuje wysokie dochody, a ponosi niskie koszty.

Proporcjonalnie odliczane składki

Wysokość ryczałtu zależy m.in. od rodzaju działalności, a ściślej zawodu. Dla przykładu: lekarz, tłumacz czy nauczyciel udzielający korepetycji są przypisani do stawki 17%, która dotyczy wolnych zawodów. Programista, fotograf i przewodnik turystyczny zapłacą ryczałt w wysokości 15%. Osoba fizyczna wynajmująca komuś nieruchomość – 8,5% lub 12,5% (większa stawka – jeśli przychód przekracza 100 tysięcy złotych). Z kolei usługi budowlano-wykończeniowe to stawka 5,5%. A co z działalnością gastronomiczną? Jeśli przedsiębiorca nie ma w swej ofercie napojów przekraczających 1,5% zawartości alkoholu, podlega stawce 3%. Poza tym mamy jeszcze ryczałty 10% i 2%, które – kolejno – odnoszą się do działalności w zakresie kupna oraz sprzedaży nieruchomości na własny rachunek oraz sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, ale przemysłowo nieprzetwarzanych.

Podsumujmy: każdy podatnik przy każdym rozliczeniu ryczałtowym osiąga inną kwotę opodatkowania ze względu na zmieniający się przychód.

Kto nie może rozliczać się ryczałtowo?

Jakim podatnikom nie przysługuje prawo do podatku ryczałtowego? Są to – by podać tylko kilka przykładów – osoby fizyczne prowadzące apteki czy lombardy, handlujące częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, wytwarzające produkty opodatkowane akcyzą (nie dotyczy pozyskiwania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł) oraz osoby, których przychód w poprzednim roku podatkowym przekroczył 2 miliony euro.

Bądź na bieżąco, czyli zasada zasad

Jak mówi ekspert z Biura Rachunkowego BUFiK w Zielonej Górze oferującego usługi m.in. w zakresie podatków, księgowości, a także doradztwa biznesowego, z podatkami trzeba być przede wszystkim na bieżąco. Od początku 2021 roku w ryczałtowym rozliczeniu nastąpiły zmiany. Jedynie podstawowa ewidencja ryczałtu, mniej wyłączeń w zakresie rodzaju działalności czy wyższy limit przychodów – to tylko niektóre z nich. Poszczególne zmiany dotyczące zryczałtowanego opodatkowania znajdują się w ustawie o ryczałcie 2021 (Dz. U. 2020 poz. 2123). Warto zajrzeć do tego dokumentu, mając pod ręką ustawę z 1998 roku (Dz. U. 1998 nr 144 poz. 930).