Jak prawidłowo rozliczyć podatek VAT?

Podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług, towarzyszy nam na co dzień – widnieje on na paragonie pod skrótem PTU. Choć dla wielu konsumentów podatek VAT jest niezrozumiały, to dla przedsiębiorcy jest on codziennością. Założenie firmy równa się konieczności odprowadzania danego podatku w określonym czasie oraz wysokości – jeżeli więc planujesz otworzyć działalność, dowiedz się, jak prawidłowo rozliczyć podatek VAT.

Czym jest podatek VAT?

Podatek VAT to podatek od wartości dodanej, dotyczący dóbr i usług. Najczęściej można go spotkać pod skrótem PTU, co oznacza Podatek od Towarów i Usług. Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku na przedsiębiorcach, instytucjach, fundacjach oraz wszystkich rodzajach spółek, w momencie wykonania usługi bądź wydania towaru, nakłada się obowiązek podatkowy obligujący usługodawcę do rozliczenia się z podatku VAT. Choć formalnie opłatę do Urzędu Skarbowego uiszcza przedsiębiorca, to obowiązek rozliczania się z podatku od towaru i usług obciąża zarówno sprzedawcę, jak i nabywcę. Do każdej usługi bądź sprzedawanych dóbr należy doliczyć podatek PTU, w związku z tym obowiązują ceny netto oraz brutto. Cena netto jest ceną bez uwzględnionego podatku VAT, natomiast cena brutto już tę kwotę zawiera. Dzięki doliczeniu podatku do ceny przedsiębiorca nie ponosi jego ekonomicznego ciężaru.

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega obrót krajowy, obrót wspólnotowy oraz obrót z zagranicą. Obrót krajowy dotyczy świadczenia usług i dostawy towarów w obrębie naszego kraju. Obrót wspólnotowy, dotyczący wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, to sprzedaż towarów i usług pozostałym państwom Unii Europejskiej. Natomiast obrót z zagranicą to import oraz eksport towarów do państw nienależących do Unii Europejskiej – tłumaczy nasz rozmówca z biura rachunkowo-prawnego ABICUS.

VAT należny, VAT naliczony oraz stawki podatku VAT

Aby prawidłowo odliczać podatek PTU, niezbędna jest znajomość obowiązujących stawek oraz następujących pojęć: VAT należny i VAT naliczony. Służą one uniknięciu kilkukrotnego opodatkowania tej samej usługi bądź tego samego towaru. VAT należny to podatek, który przedsiębiorca dolicza do ceny sprzedawanych przez siebie dóbr. Natomiast VAT naliczony to podatek, który przedsiębiorca uiszcza przy zakupach służących jego działalności. Kwota podatku VAT to różnica pomiędzy podatkiem należnym a podatkiem naliczonym. W przypadku, gdy VAT naliczony jest wyższy od podatku należnego, nie ma kwoty do zapłaty. Wówczas nadwyżka zwiększa pulę podatku naliczonego w następnym miesiącu bądź zwracana jest przedsiębiorcy przez Urząd Skarbowy na wskazany rachunek bankowy. Wysokość podatku VAT wynika z rodzaju sprzedawanych dóbr i usług, do których przypisana jest konkretna stawka podatku VAT. Podstawową stawką podatku VAT jest 23%. Pozostałe stawki to: 8%, 7%, 5%, 4% i 0% i zw. Obejmują one m.in.:

• stawka VAT 8% - sprzedaż drewna opałowego, wszelkie prace budowlano-montażowe oraz konserwacyjne dla budownictwa mieszkaniowego, niektóre usługi gastronomiczne, produkty rolne,
• stawka VAT 5% - wyroby mączne, produkty spożywcze, książki i czasopisma specjalistyczne,
• stawka VAT 4% - przeznaczona dla taksówkarzy,
• stawka VAT 0% - usługi transportu międzynarodowego.

Istnieją także czynności zwolnione od podatku – ostateczną stawkę podatku VAT dla sprzedaży konkretnych dóbr bądź świadczenia określonych usług, możemy poznać przyporządkowując je według Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług oraz sprawdzając opis towarzyszący symbolom PKWiU. Zarówno w ustaleniu stawki podatku VAT jak i jego prawidłowym obliczaniu oraz odprowadzaniu warto skorzystać z pomocy profesjonalnego biura rachunkowego. Należy pamiętać, że za każdy dzień zwłoki w płatności podatku VAT podatnik zostaje obciążony odsetkami w wysokości 8% rocznie.

Jak rozliczać podatek VAT?

Aby odprowadzać podatek VAT, należy w pierwszej kolejności dokonać zgłoszenia rejestracyjnego poprzez złożenie formularza VAT-R do naczelnika odpowiedniego Urzędu Skarbowego. Każdy czynny podatnik VAT ma możliwość rozliczania podatku VAT miesięcznie, składając deklarację JPK_V7M bądź kwartalnie, składając deklarację JPK_V7K. W przypadku rozliczenia miesięcznego podatek powinien być odprowadzony do Urzędu Skarbowego do 25. dnia każdego następnego miesiąca. Natomiast w przypadku rozliczenia kwartalnego podatek VAT należy odprowadzić do 25. dnia miesiąca następującego po danym kwartale, tj. 25 kwietnia za pierwszy kwartał, 25 lipca za drugi kwartał, 25 października za trzeci kwartał oraz 25 stycznia za czwarty kwartał. Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na dzień ustawowo wolny do pracy, termin płatności przesunięty jest na pierwszy kolejny dzień roboczy następujący po danym dniu wolnym. Opłaty należy dokonać na indywidualny rachunek bankowy, który generowany jest dla każdego przedsiębiorcy. Podatnik odprowadzający podatek VAT zobowiązany jest do prowadzenia pełnej ewidencji dla potrzeb podatku VAT. Powinna ona zawierać wszystkie dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencję należy każdorazowo przygotować w postaci elektronicznej, w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego, w skrócie JPK. Jedynie dzięki prawidłowemu prowadzeniu wskazanej ewidencji możliwe jest dokładne określenie wysokości należnego podatku od sprzedaży dóbr i usług.