W jaki sposób wycenia się dzieła sztuki?

Wycena dzieł sztuki wymaga nie tylko wszechstronnej wiedzy, ale także doświadczenia i znajomości aktualnych trendów. Czym kierują się rzeczoznawcy sztuki ustalając cenę sprzedaży, ubezpieczenia albo kupna obrazów, rzeźb czy antyków?

Nazwisko autora

Tak jak o wartości produktu decyduje marka, o wartości dzieła sztuki decyduje nazwisko autora. Podpis artysty jest na rynku sztuki jak certyfikat jakości. Kolekcjonerzy często nieufnie podchodzą do dzieł niesygnowanych, a w przypadku obrazów, najwyżej cenione są te, które są podpisane na awersie.

Czas powstania i historia dzieła

Dla ceny dzieła istotne jest też jego pochodzenie i historia. Liczą się między innymi jego poprzedni właściciele i historia wystawowa. Jeśli z pochodzeniem dzieła wiąże się jakaś ciekawa historia, cena z pewnością będzie wyższa. Oczywiście wiek dzieła też jest bardzo istotny, zwłaszcza jeśli mówimy o antykach.  W tym przypadku, kilkusetletnie zabytki nawet nieznanych twórców mogą osiągać zawrotne ceny, tylko dlatego, że są stare. Gdy wyceniamy obrazy, bardziej od ich wieku liczy się, w jakim momencie życia artysty zostały wykonane. Najcenniejsze będą te obrazy, które powstały u szczytu kariery malarza i jego rozwoju artystycznego. Te namalowane w czasach nauki albo u kresu życia, zwykle mają znacznie niższą wartość.

Cechy dzieła

Kolejnymi istotnymi parametrami jest technika wykonania dzieła i stan jego zachowania. Jeśli chodzi o technikę malarską, najwyżej cenione są prace olejne, ponieważ uznaje się je za najtrwalsze i najszlachetniejsze. Pod uwagę bierze się również jakość podłoża malarskiego. Jeśli chodzi o rzeźby i antyki, duże znaczenie ma też ich rozmiar – z reguły im są większe, tym kosztują więcej, ponieważ trzeba było włożyć zdecydowanie więcej pracy w ich wykonanie (w przypadku obrazów ta zasada nie zawsze działa, ponieważ bardzo dużych dzieł nie sposób odpowiednio wyeksponować).

Aktualny trend

Nawet sztuka nie jest w stanie uciec od mody... Widać to doskonale po dynamicznej zmianie cen na rynku dzieł sztuki. Gdy artyści stają się modni, ceny ich dzieł idą gwałtownie do góry. Czasem na aktualny trend mogą wpłynąć np. wydarzenia kulturalne, jak np. wystawa prac artysty w prestiżowej galerii albo nakręcenie o nim filmu (jak miało to miejsce w przypadku prac Nikifora, których cena wzrosła po emisji filmu „Mój Nikifor”). Jak widać, wycena dzieł sztuki to proces naprawdę wymagający, który wymaga od rzeczoznawcy połączenia wiedzy z historii sztuki ze znajomością obecnych trendów.

Jak dodaje rzeczoznawca Sztuki Jadwiga Oczko-Kozłowska: Wycena dzieł sztuki to często naprawdę duże wyzwanie, dlatego powinniśmy powierzyć ją specjalistom. Jeśli chcemy poznać realną wartość dzieła sztuki, nie wystarczy poszperać w internecie albo bibliotece, potrzeba do tego odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia – bez tego nie ma co liczyć na dobrą wycenę.