Rodzaje rur stalowych

Rurami nazywamy profile zamknięte najczęściej o okrągłym przekroju poprzecznym, ale także kwadratowym i prostokątnym. W zależności od przeznaczenia rury wykonywane są z rozmaitych materiałów – od blach przez tworzywo PVC po szkło. Rury przewodowe, konstrukcyjne, wiertnicze i na wymienniki ciepła (m.in. kotłowe, dla chłodnictwa) produkuje się ze stali.

Rury stalowe. Słowo wstępne

Instalacje rurociągowe do transportowania wody wykorzystywano już w starożytności; w rzymskich łaźniach w Bath do dziś zachowały się oryginalne rury ołowiane. Początki produkcji rur ze stali sięgają dopiero XIX wieku, kiedy to w Londynie powstała instalacja gazu świetlnego. Jej pierwsze odcinki wykonane były z połączonych ze sobą luf karabinowych. Potrzeba rozbudowy sieci stała się inspiracją dla brytyjskich inżynierów do opracowania metody produkcji rur odpornych na większe ciśnienia gazu i o większych przekrojach. W zależności od przyjętych kryteriów funkcjonuje kilka klasyfikacji rur stalowych. Pierwsza z nich dotyczy przeznaczenia, druga – kształtu przekroju, a rodzaje rur w tych podziałach wymieniliśmy we wstępie. Rury stalowe rozróżnia się też ze względu na gatunek stali,  dokładność wykonania, typ zakończeń (końce gwintowane i gładkie, kielichy, gwinty Brigsa i Whitwortha), sposób wytwarzania oraz obróbki powierzchni. W obrocie handlowym najczęściej stosuje się podział ze względu na sposób wykonania, toteż właśnie jemu przyjrzymy się bliżej.

Rury stalowe ze szwem

Szwem nazywamy połączenie na styku blachy stalowej, charakterystyczne dla rur wytwarzanych metodą spawania lub zgrzewania. Takie rury powstają przez zwinięcie blachy w element o założonych wymiarach i kształcie przekroju poprzecznego. Następnie w punkcie styku stal jest zgrzewana elektrycznie lub oporowo (na styk, na zakładkę) albo spawana. Rury stalowe ze szwem wzdłużnym, biegnącym dokładnie wzdłuż długości profilu, wytwarza się z blach prostokątnych; uważane są za najmniej odporne na wysokie ciśnienie. Lepsze właściwości wytrzymałościowe mają rury stalowe ze szwem spiralnym. Powstają one przez zwijanie pasa blachy stalowej w taki sposób, by szew owija się spiralnie wokół rury.

Rury stalowe bezszwowe (walcowane lub ciągnione)

Rury bez szwów, a więc bez połączeń spawanych czy zgrzewanych na długości, zapewniają największą szczelność instalacji. Ich produkcja wymaga wykorzystania bardziej wymagających, trudniejszych procesów technologicznych, takich jak walcowanie albo ciągnienie na zimno lub na gorąco. Średnica rur bez szwów nie przekracza 800 mm, a w praktyce niewielu producentów oferuje wyroby o przekroju powyżej 500 mm. Jednym z nielicznych dostawców stalowych rur bezszwowych gorącowalcowanych o większych przekrojach jest hurtownia stali LEBAL z Poznania. W stałej ofercie przedsiębiorstwa dostępne są rury bez szwu o średnicach w zakresie 13,5-600 mm, a także precyzyjne rury bezszwowe walcowane na zimno w przedziale 4-120 mm (większe wykonywane są na zamówienie).