Rehabilitacja pacjentów ze stwardnieniem rozsianym

O ważnej roli rehabilitacji pacjentów ze stwardnieniem rozsianym mówi się już od dawna, nie tylko w kontekście postępowania pomocniczego, ale jako stałego składnika leczenia na różnych etapach choroby. Dawniej uważano, że wysiłek fizyczny nie powinien być stosowany np. w okresie rzutów choroby i że ogólnie przyspiesza postępowanie SM, obecnie natomiast przeważa opinia, że jest to zawsze kwestia indywidualna. Stwardnienie rozsiane jest chorobą układu nerwowego, której przyczyny są nadal nieznane. Jej przebieg może być nieprzewidywalny i dawać wiele różnorodnych objawów, m.in.: zwiększać napięcie mięśniowe, powodować zaburzenia widzenia i koordynacji ruchowej, przewlekłe zmęczenie, bóle, drętwienie, zaburzenia seksualne, zaburzenia czynności pęcherza moczowego. Wpływa również na zmiany emocjonalne i poznawcze. Natężenie i przebieg choroby oraz ilość występujących objawów to przeważnie niewiadoma. Wiadomo jednak, że zwłaszcza w początkowym etapie stwardnienia rozsianego rehabilitacja przyspiesza odbudowę osłonek mielinowych, czyli pomaga w regeneracji mózgu.

Kluczowe jest włączenie rehabilitacji do leczenia już na etapie rozpoznania choroby – mówi lekarz neurolog z Naszej Kliniki w Ożarowie Mazowieckim - Rehabilitacja prowadzona równolegle z terapią farmakologiczną, a także psychologiczną już od czasu wystąpienia pierwszych symptomów choroby, dają możliwość długotrwałego normalnego funkcjonowania pacjenta z SM.

Rehabilitacja i sport we wczesnym stadium rozwoju SM

Już od momentu zdiagnozowania stwardnienia rozsianego rehabilitacja powinna być włączona do leczenia jako jeden z jego głównych elementów. Jeśli pacjent na stałe uprawia sport i nie stanowi on dla niego zagrożenia, nie trzeba z niego rezygnować. Dobrze jest też włączyć dodatkowe ćwiczenia, zalecone przez lekarza lub fizjoterapeutę, które będą w całości odpowiadać na potrzeby pacjenta – będą niwelować objawy choroby, które akurat u tego konkretnego pacjenta występują.

Znaczenie ruchu fizycznego i kontrolowanej rehabilitacji w późniejszym stadium SM

Kiedy stopień rozwoju choroby jest już znaczny, należy dostosować sposób rehabilitacji do stopnia uszkodzenia układu nerwowego, stanu i rodzaju niepełnosprawności i podejmować ją zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego, nie zapominając o rehabilitacji i ruchu w warunkach domowych. Jeśli sport, który pacjent uprawia, nadal jest dla niego dostępny i nie powoduje pogorszenia stanu zdrowia, można go nadal uprawiać. Jeśli jednak z różnych przyczyn nie jest to możliwe, dobrze jest poszukać dla siebie innej formy wysiłku fizycznego. Jest to ważne nie tylko ze względu na utrzymanie ciała w możliwie najlepszej kondycji, ale również z powodu zmian emocjonalnych, które zwykle nasilają się na tym etapie choroby. Sprawność fizyczna i samowystarczalność w pracy i czynnościach dnia codziennego ma duży wpływ na kondycję psychiczną pacjentów.

Rola rehabilitacji w zaawansowanym stadium stwardnienia rozsianego

Jeśli choroba jest już zaawansowana na tyle, że pacjent wymaga stałej pomocy w codziennych czynnościach a stopień niepełnosprawności jest znaczny, rehabilitacja powinna być dostosowana do możliwości pacjenta i jego potrzeb. Nie należy jej jednak zaniechać, ponieważ może znacząco opóźnić proces postępowania choroby, a także – co nie jest bez znaczenia – poprawić kondycję i samopoczucie chorego. Jeśli rehabilitacja domowa okazuje się niewystarczająca, dobrze jest rozważyć jej formę szpitalną lub ambulatoryjną w zwiększonym lub pełnym zakresie.