Obowiązki pracodawców w zakresie medycyny pracy

Prawo pracy i zawarte w nim przepisy nakładają na pracodawców wiele obowiązków, związanych z ochroną zdrowia swoich pracowników. Każdy pracodawca powinien zapewnić pracownikom profilaktyczne badania lekarskie, zarówno wstępne, kontrolne i okresowe oraz ponieść ich całkowity koszt, na podstawie wydanego skierowania. Pracodawca, który dopuszcza pracownika do pracy bez aktualnych badań narusza przepisy, za które może grozić wysoka kara grzywny.

Skierowanie na badania profilaktyczne

Pracownik powinien być wysłany na badania profilaktyczne na podstawie wydanego przez pracodawcę skierowania, które musi zawierać określenie rodzaju badania, tj. badanie wstępne, kontrolne czy okresowe, określenie stanowiska pracy oraz informację o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia w miejscu pracy. Skierowanie powinno być wydawane w dwóch egzemplarzach, dla  lekarza i dla pracownika.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy pracodawca powinien zawrzeć umowę o współpracy z wybraną przychodnią medycyny pracy na świadczenie usług profilaktycznych dla swoich pracowników – dowiadujemy się w rozmowie z lekarzem z Gabinetu Lekarskiego i Medycyny Pracy Janusz Kaliski w Zakopanem.

Profilaktyczne badania lekarskie powinny być przeprowadzane w godzinach pracy, za które pracownik dostaje normalnie wynagrodzenie. Jeżeli zakład medycyny pracy ma siedzibę w innej miejscowości, pracodawca zobowiązany jest zwrócić koszty przejazdu pracownikowi.

Badania przed przyjęciem do pracy

Zgodnie z art. 229 kodeksu pracy, pracodawca nie może zatrudnić pracownika, który nie posiada aktualnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Badaniom wstępnym podlegają osoby przyjmowane do pracy oraz pracownicy przenoszeni na inne stanowiska, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia. Zwolnieni z badań wstępnych są pracownicy ponownie przyjmowani do pracy na to samo stanowisko lub na stanowisko inne, ale o takich samych warunkach pracy, oraz pracownicy bezpośrednio po rozwiązaniu czy wygaśnięciu umowy o pracę.

Badania okresowe i kontrolne

Pracownik podlega profilaktycznym badaniom lekarskim w przypadku choroby, która trwała dłużej niż 30 dni, w celu ustalenia, czy jest zdolny wykonywać prace na swoim stanowisku. W tej sytuacji, to właśnie pracodawca powinien go skierować, po jego powrocie do pracy na takie badanie, np. w medycynie pracy w Zakopanem. Ponadto, pracownik podlega badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym zajmowanym stanowisku oraz w sytuacji, w której pracodawca chce powierzyć inną pracę niż ta określona w umowie o pracę. Badaniom okresowym podlegają również pracownicy zatrudnieni w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych.