Co wchodzi w zakres prawa własności intelektualnej i przemysłowej?

Zgodnie z polskim i międzynarodowym ustawodawstwem każdy rodzaj działalności intelektualnej – literackiej, artystycznej, naukowej oraz przemysłowej – oraz jej wytwory podlegają ochronie. Znajomość zagadnień związanych z prawem własności intelektualnej i przemysłowej jest niezwykle istotna w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Czym jest własność intelektualna?

Własnością intelektualną nazywamy wszelkie wytwory intelektualnej pracy człowieka, które zostały ujęte w postaci materialnej i które ze względu na swoją unikatowość podlegają ochronie prawnej. Polskimi aktami prawnymi regulującymi kwestie ochrony własności intelektualnej są:

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o Prawie autorskim i prawach pokrewnych
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku o Ochronie baz danych

Dodatkowo kwestie te regulowane są przez akty prawa międzynarodowego, ratyfikowane przez polskiego ustawodawcę.

Co podlega ochronie w ramach prawa własności intelektualnej?

Przedmiotem prawa autorskiego, podlegającym ochronie prawnej jest utwór, a więc – zgodnie z zapisem ustawy – „każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia”. Inaczej mówiąc utworem jest produkt działalności intelektualnej, twórczej, naukowej, który został ujęty w formie materialnej bądź cyfrowej, choćby nawet nie został ukończony. Jako utwór należy rozumieć między innymi:

• Dzieła literackie wszelkiego gatunku (np. powieści, opowiadania, wiersze, teksty piosenek)
• Prace naukowe
• Dzieła plastyczne, fotograficzne, filmowej
• Projekty architektoniczne
• Dzieła muzyczne, muzyczno-sceniczne, choreograficzne

Ponadto ochronie – zgodnie z ustawą z dn. 27 lipca 2001r. - ochronie podlegają bazy danych, czyli usystematyzowane zbiory danych lub jakichkolwiek innych materiałów, które są sporządzane i weryfikowane w sposób wymagających istotnego nakładu inwestycyjnego.

Ochrona prawna autora utworu

Prawo autorskie przysługuje osobie fizycznej, która stworzyła dany utwór – osobę taką nazywa się autorem, bądź twórcą. Autorem może zostać każdy, nawet osoba, która ze względu na swój wiek lub ubezwłasnowolnienie nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnej. Jeżeli autor nie ujawnia swojego nazwiska, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępują go firmy i instytucje reprezentujące jego interesy, np. wydawcy, producenci, organizacje zarządzania prawa autorskimi. Ustawa wymienia prawa autorskie osobiste i majątkowe. Pierwsze z nich są niezbywalne, bezterminowe i zapewniają autorowi m.in. prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem. Prawa majątkowe, umożliwiające czerpanie korzyści materialnej z utworu można przenieść na inne osoby na podstawie umowy lub licencji

Własność przemysłowa

Aktami prawnymi regulującymi kwestie prawa własności przemysłowej są:

• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. O zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

W rozumieniu pierwszej z nich są projekty wynalazcza, znaki towarowe oraz oznaczenia geograficzne. Do pierwszej kategorii zaliczamy:

• Wynalazki
• Wzory użytkowe
• Wzory przemysłowe
• Projekty racjonalizatorskie
• Topografie układu scalone

Profesjonalną pomoc prawną w zakresie własności intelektualnej i przemysłowej znajdziemy w Kancelarii Prawnej Krakowiński.