Sprzedaż lekarstw w świetle prawa. Co warto wiedzieć?

Każdy z nas kupuje leki. A czy znasz swoje prawa jako pacjent i klient apteki jednocześnie? Na jakie pytanie farmaceuta musi udzielić Ci odpowiedzi, a co powinieneś przed wizytą wiedzieć sam? Czy to prawda, że sprzedaż lekarstw na receptę może odbyć się bez recepty i czy wiesz, jak długo jest ona ważna? Warto znać odpowiedzi na wszystkie te pytania.                                            

Prawa pacjenta

Sprzedaż leków w naszym kraju regulują przepisy zawarte w Ustawie Prawo Farmaceutyczne oraz w Ustawie o Izbach Aptekarskich. Najistotniejsze zapisy dla nas – pacjentów udających się do apteki – dotyczą naszych praw. Dobrze jest je znać. 1. Mamy prawo pytać Według ustawy, w aptece mogą pracować wyłącznie farmaceuci oraz technicy farmaceutyczni. Ich obowiązkiem jest: wydawanie produktów leczniczych, sporządzanie leków recepturowych oraz udzielanie informacji o lekach i wyrobach medycznych.

W praktyce oznacza to – jak tłumaczy farmaceuta z apteki „Pod Wagą” w Szczecinie – że mamy prawo pytać o szczegółowe informacje na temat leków, a farmaceuta ma obowiązek nam odpowiedzieć. Dobrze też jest pamiętać o tym, kiedy stoimy w aptece w kolejce i złościmy się na to, że „farmaceuta ucina sobie pogawędki z klientami”. Każdy pacjent ma prawo pytać.

W przypadku leków na receptę, farmaceuta zobligowany jest poinformować pacjenta o sposobie dawkowania leku. Może także przybliżyć ewentualne działania niepożądane specyfiku oraz wyjaśnić, jakie interakcje mogą zajść pomiędzy przyjmowanymi lekami. Tutaj jednak pacjent musi wcześniej poinformować farmaceutę o wszystkich substancjach, jakie przyjmuje. Obowiązkiem farmaceuty jest także udzielanie niezbędnych wskazówek przy doborze produktów medycznych (leków) bez recepty lekarskiej oraz przy wyrobach medycznych i suplementach diety. 2. W godzinach otwarcia apteki musi być obecny magister farmacji Technik farmacji nie ma uprawnień do wykonywania wszystkich czynności. Technik nie może sporządzać, wytwarzać ani wydawać produktów leczniczych i wyrobów medycznych o silnym działaniu, substancji odurzających oraz niektórych substancji psychotropowych. Nie może także udzielać fachowych porad na temat leków na receptę. Jeśli więc nie masz pewności, czy rozmawiasz z farmaceutą, czy technikiem – zapytaj, masz prawo. 3. Apteka nie jest sklepem Obecnie apteki oferują produkty medyczne, wyroby medyczne oraz wiele suplementów diety. Mimo tego, według ustawy, apteka jest placówką ochrony zdrowia publicznego, a nie sklepem. Co prawda, w aptece tak jak w sklepie kupujemy, ale w aptece mamy prawo do uzyskania fachowej i obiektywnej informacji na temat produktów. Farmaceuci nie mogą ograniczać się tylko do udzielania informacji handlowych. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to m.in., że mamy prawo prosić o tańszy zamiennik leku przepisanego przez lekarza. Apteki są bowiem ustawowo zobowiązane do informowania o dostępności tańszych odpowiedników leków. A pacjent ma prawo podjąć decyzję, czy chce kupić lek z recepty, czy jego dostępny zamiennik. Wyjątek od sytuacji stanowią recepty, które lekarz wyraźnie oznaczył „NZ” – nie zamieniać. Wówczas farmaceuta nie może proponować mniej kosztownego zamiennika, a pacjent musi wykupić dokładnie ten lek, który zapisał lekarz na recepcie. 4. Farmaceuta może wydać lek dostępny wyłącznie na receptę bez recepty Jest to możliwe. Kiedy? Ustawa mówi, że pacjent może otrzymać lek standardowo dostępny na receptę, nawet jeśli tej recepty nie ma, jeśli jest to lek „na ratunek życia”. Do leków „na ratunek życia” zaliczają się produkty medyczne, które pacjent stosuje stale i nie może przerwać ich dawkowania. Są to leki hipotensyjne, diabetologiczne, hormony tarczycowe itd. Musimy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji zapłacimy za lek 100% ceny. 5. Recepta:

• recepta jest dokumentem – pamiętaj, aby traktować ją tak jak inne dokumenty, bo zniszczona odbiera Ci możliwość refundacji leków
• recepta na antybiotyk jest ważna 7 dni – jeśli nie wykupisz leku w tym czasie, recepta traci ważność, a Ty musisz ponownie udać się do lekarza
• recepta na pozostałe leki jest ważna do 30 dni od daty jej wystawienia
• recepty nie musisz realizować osobiście – a osoba, którą o to poprosisz, nie ma obowiązku legitymowania się w aptece; farmaceuta może jednak poprosić o weryfikację danych osobowych z recepty, kiedy są one wypisane niewyraźnie bądź błędnie; pamiętaj też, aby w miarę możliwości, nie prosić o pomoc przy realizacji recepty dzieci, farmaceuta może bowiem odmówić wydania leków dzieciom poniżej 13. roku życia

Warto znać najważniejsze przepisy regulujące sprzedaż lekarstw w polskich aptekach. Nasze zdrowie jest bezcenne.