Rodzaje tworzyw sztucznych

Tworzywa sztuczne zrobiły błyskotliwą karierę, niekiedy na stałe zajmując miejsce dotychczas stosowanych materiałów pochodzenia naturalnego. Odpowiednie właściwości, niskie koszty produkcji i łatwość obróbki tworzyw sztucznych sprawiają, że w wielu dziedzinach stały się bezkonkurencyjne. Poznaj najczęściej stosowane rodzaje tworzyw sztucznych, ich właściwości oraz zastosowania.

Co trzeba wiedzieć o tworzywach sztucznych?

Tworzywa sztuczne są potocznie nazywane plastikiem. To polimery pochodzenia zarówno naturalnego, jak i uzyskane w laboratoriach w pełni syntetycznie. Polimery naturalne wymagają pewnych modyfikacji, aby przybrać użyteczną formę. Tworzywa sztuczne, zanim staną się jednym z przedmiotów, z których korzystamy są poddawane procesowi technologicznemu. Pierwotnie po wytworzeniu mają przeważnie postać granulek. W tej postaci docierają do zakładów trudniących się przetwórstwem tworzyw sztucznych takich jak firma Rodło z Bytomia. Po dotarciu do przetwórcy surowiec trafia na halę produkcyjną, gdzie wsypywany jest do leja zasypowego maszyny nazywanej wtryskarką. Z leja przedostaje się on do cylindra, w którym przy pomocy wysokiej temperatury i ruchów ślimaka przechodzi do fazy płynnej. Za pomocą ślimaka tworzywo jest rozdrabniane i mieszane z dodatkami chemicznymi takimi jak koncentrat barwiący, a na koniec pod dużym ciśnieniem jest wtryskiwane do odpowiedniej formy wtryskowej w kształcie danego wyrobu. Po schłodzeniu dany wyrób jest ściągany z formy wtryskowej, a cały proces produkcyjny rozpoczyna się od nowa. Tworzywa sztuczne występują w wielu rodzajach, a każdy z nich ma nieco inne właściwości. Ogólnie można jednak powiedzieć, że cechują się one trwałością, dużą żywotnością, a także są odporne na działanie wody i chemikaliów. Posiadają również znikomą przewodność cieplną. Przedmioty wyprodukowane z tworzywa mają bardzo ładny wygląd. Ważną właściwością tworzyw sztucznych jest długi czas rozkładu – zanim nastąpi pełna biodegradacja, musi minąć od 100 do nawet 1000 lat w zależności od rodzaju plastiku. Z jednej strony cecha ta zapewnia wieloletnie użytkowanie przedmiotów z tworzyw sztucznych, z drugiej zmusza do racjonalnego gospodarowania odpadami. Z tego powodu niezwykle istotną cechą tworzyw, zarówno  z punktu widzenia  ekologii, jak i ekonomii jest ich przetwarzalność - można je poddawać recyklingowi. W jego toku uzyskuje się tzw. regranulat, który jest obrabiany tak samo, jak granulat, po czym wraca do obiegu, nie czyniąc krzywdy środowisku.

Rodzaje tworzyw sztucznych. Najpopularniejsze tworzywa sztuczne

Choć obecnie znamy kilkaset rodzajów tworzyw sztucznych i nie ustają prace nad wynajdowaniem nowych, w życiu codziennym spotykamy się z zaledwie kilkoma odmianami plastiku. Są to przede wszystkim:

• polipropylen (PP),
• polietylen (PE),
• (poli)chlorek winylu (PCV).
• akrylonitryl butadien styren (ABS)
• poli (tereflatan etylenu) (PET)
• poliamid (PE)

Polipropylen ma niewielką gęstość. Jego atutem są lekkość, twardość oraz duża odporność mechaniczna i chemiczna, a także niska paroprzepuszczalność. Z tego tworzywa powstają: izolacje kabli, wykładziny, obudowy, zabawki, pojemniki, skrzynki magazynowe, kliny pod koła samochodu, opakowania spożywcze, talerzyki, butelki, zbiorniki i wiele innych. Polietylen charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami ślizgowymi, niską ścieralnością, niewielką wodochłonnością, wysoką odpornością na działanie chemikaliów, a także dużą stabilnością wymiarową. Wytwarza się z niego folię, żyłki, sznurki, pojemniki, żagle, części maszyn, stołów, opakowania na kosmetyki, zbiorniki oraz wiele innych wyrobów. (Poli)chlorek winylu jest odporny na działanie czynników atmosferycznych i chemicznych. Jest twardy i sztywny, dzięki czemu można go stosować w produkcji okien i drzwi, listew, paneli, rurek i kształtek. Sprawdza się także w roli izolatora, a nawet jako nawierzchnia w obiektach sportowych. ABS posiada dużą twardość, odporność na zarysowania, dobre właściwości izolacyjne, nie wchłania wilgoci z powietrza,  a także nie odkształca się pod wpływem temperatury. Wykorzystywany jest do produkcji nadkoli, przycisków, kratownic w samochodach, do produkcji sprzętu sportowego, części mebli, zabawek, czy też obudowy sprzętów AGD. PET jest to tworzywo cechujące się bardzo wysoką wytrzymałością, twardością, sztywnością, ciągliwością. Materiał o bardzo dużej udarości, odporne na warunki atmosferyczne, działanie wody, większości chemikaliów. Wykorzystywane jest głównie do produkcji butelek oraz opakowań jednorazowych. Poliamid jest stosowany w różnorodnych sektorach przemysłu, jest podstawowym tworzywem konstrukcyjnym wykorzystywanym w produkcji. Z tego surowca wykonuje się między innymi kołą zębate, śruby, kształtowniki, pompy, prowadnice, wentylatory czy też elementy krzeseł oraz mebli.