Elementy wyposażenia kotłowni

Najważniejszym elementem wyposażenia kotłowni, jak sama nazwa wskazuje, jest kocioł. Pozostałe części instalacji centralnego ogrzewania w dużym stopniu zależą od jego rodzaju. Stąd urządzanie kotłowni lub jej modernizację należy rozpocząć od wyboru urządzenia grzewczego. Następnie dobrać do niego odpowiednie pompy, zabezpieczenie przed wzrostem ciśnienia i objętości wody, orurowanie i armaturę.

Kocioł centralnego ogrzewania

Pośród urządzeń grzewczych wyróżniamy:

• Kocioł gazowy

Kocioł gazowy może być zasilany gazem płynnym bądź ziemnym. Łatwy w montażu, zazwyczaj niedużych rozmiarów i bezobsługowy, cieszy się dużym powodzeniem wśród urządzających kotłownie nawet w małych domach.  Kocioł dwufunkcyjny  wiszący wielkością przypomina pojedynczą wiszącą szafkę kuchenną, ale w swojej obudowie kryje wszystkie elementy potrzebne do ogrzewania domu i wody. Dzięki temu może wisieć także w kuchni lub w łazience, należy jednak pamiętać, aby pod kotłem zostawić miejsce na podłączenie z instalacją grzewczą i c.w.u. Zdecydowanie więcej miejsca potrzebuje kocioł gazowy z wbudowanym zasobnikiem ciepłej wody użytkowej. Jeśli zasobnik ma pojemności do 60 litrów, istnieje jeszcze możliwość powieszenia takiego kotła na ścianie. Urządzenia grzewcze z zasobnikami c.w.u. o większej pojemności oraz kotły jednofunkcyjne z osobnymi zbiornikami c.w.u. wymagają już ustawienia w kotłowni lub pomieszczeniu technicznym. W instalacjach zamkniętych – ciśnieniowych zainstalowane są naczynia wzbiorcze przeponowe, które nie dopuszczają do przegrzania wody. Wielkość naczynia wzbiorczego powinna wynosić ok. 4% objętości wody znajdującej się w całej instalacji ogrzewania, czyli kotle, grzejnikach i rurach. W przypadku naczyń w instalacjach ciśnieniowych, należy też brać pod uwagę ciśnienie statyczne instalacji – czyli wysokość między najniższym, a najwyższym jej punktem. Dostępne są kotły z wbudowanym naczyniem przeponowym, wówczas należy sprawdzić, czy ich pojemność będzie odpowiednia dla całej instalacji. Jeśli jest potrzeba montażu naczynia wzbiorczego, należy pamiętać także o montażu tzw. grupy bezpieczeństwa, w której skład wchodzi samo naczynie przeponowe oraz zawór bezpieczeństwa i manometru. Co istotne, kotły zasilane gazem płynnym, który jest cięższy od powietrza, nie mogą stać w kotłowniach umiejscowionych w piwnicach budynków.

• Kocioł olejowy

Wśród kotłów olejowych, podobnie jak w przypadku gazowych, dostępne są stojące kotły jednofunkcyjne (przystosowane do współpracy z wolno stojącym zasobnikiem c.w.u.) lub kompaktowe (z wbudowanym zasobnikiem c.w.u.). Kotły olejowe, podobnie jak kotły na gaz płynny są wykorzystywane do ogrzewania budynków oddalonych od sieci gazu ziemnego. Ogrzewanie olejowe jest bardzo wygodne, podobnie jak ogrzewanie gazem ziemnym, ale niestety jest od niego droższe, zarówno inwestycyjnie, jak i eksploatacyjnie. W instalacjach olejowych, podobnie jak w gazowych występują naczynia wzbiorcze przeponowe.

• Kocioł elektryczny

Kocioł elektryczny, zazwyczaj małych rozmiarów i wiszący, umożliwia jego montaż poza kotłownią. Występuje w wersji jedno- i dwufunkcyjnej. Koszty inwestycyjne elektrycznej instalacja grzewczej są stosunkowe niskie. Nie można tego samego powiedzieć jednak o kosztach eksploatacyjnych. Opłacalna może być jedynie przy dobrze ocieplonym budynku i akumulacji ciepła w tańszej taryfie energetycznej. Dlatego na elektryczny kocioł zazwyczaj decydują się ci, których budynki mają ograniczony dostęp do sieci gazowej, a korzystanie z paliwa stałego jest niekomfortowe. ·        Kotły na paliwa stałe Pośród kotłów na paliwa stałe nie ma dwufunkcyjnych, posiadających najważniejsze elementy wewnątrz jednej obudowy. Potrzebują także więcej miejsca od gazowych czy elektrycznych, a ich eksploatacja, przez wzgląd na rodzaj paliwa, wiąże się z dużymi zanieczyszczeniami, więc kotłownia z urządzeniem grzewczym na paliwo stałe nie posłuży jednocześnie jako schowek czy pralnia. Kocioł stałopalny może jednak mieć wbudowany podajnik paliwa, dzięki któremu obsługa kotła będzie bardziej komfortowa dla użytkowników. Zajmuje on co prawda dodatkową przestrzeń, ale dzięki automatycznemu, regularnemu systemowi dostarczania paliwa jest bardziej ekonomiczny. Niezbędną częścią kotła stałopalnego jest zasobnik ciepłej wody użytkowej, który może być stojący lub wiszący oraz naczynie wzbiorcze. W przypadku instalacji grzewczej na paliwo stałe są to naczynia wzbiorcze otwarte i zabezpieczają przed niekontrolowanym wzrostem ciśnienia w przypadku zagotowania się wody. W kotłowni z instalacją stałopalną musimy wydzielić przestrzeń do przechowywania opału. Najłatwiej jest składować pelet drzewny. Można go kupić bowiem już w 15-kilogramowych workach. Węgiel sprzedawany na tony zdecydowane trudniej przechowywać. Dostępne są również kotły wielopaliwowe.

Jak tłumaczy nasz rozmówca, specjalista z firmy Hydro-San-grupa SBS, jednego z największych dystrybutorów elementów wyposażenia kotłowni: Kocioł wielopaliwowy to innowacyjne rozwiązanie w branży grzewczej, w którego przypadku stare powiedzenie – co do wszystkiego, to do niczego – absolutnie się nie sprawdza. Taki kocioł jest bowiem w stanie spalać paliwa stałe w tej samej klasie co kotły gazowe i olejowe. Należy jednak pamiętać, że wiele nie oznacza wszystko. Kiedy będziemy wrzucać do kotła co popadnie, zmniejszymy jego sprawność oraz zwiększymy emisję szkodliwych związków do atmosfery.

Warto pamiętać także o dostępnych na rynku kotłach, które wykorzystują odnawialne źródła energii. Takie rozwiązanie są korzystne dla domu i natury. Podsumowując, decydując o wyborze kotła, oprócz oczywistych względów finansowych, warto brać uwagę rzeczywiste potrzeby cieplne budynku, dostęp do paliwa oraz możliwości zagospodarowania kotłowni na pozostałe urządzenia i armaturę instalacji grzewczej – szczególnie kiedy dokonujesz modernizacji już istniejącej kotłowni. Wśród pozostałych istotnych elementów wyposażenia kotłowni znajdują się między innymi grupy pomp, pompy ciepła, pompy obiegowe i cyrkulacyjne oraz różnego rodzaju armatura.

Grupy pomp

Grupy pomp wraz z rozdzielaczem umożliwiają połączenie ogrzewania podłogowego i grzejnikowego. Grupy pomp mają kompaktową budowę oraz są łatwe w montażu. Dzięki temu cieszą się coraz większą popularnością. Przy wyborze grup warto pamiętać, aby poszczególne elementy instalacji pochodziły od jednego producenta. Dzięki temu w trakcie montażu unikniemy przykrych niespodzianek.

Pompa ciepła

Pompa ciepła może współpracować z kotłem gazowym, olejowym lub na paliwo stałe. Może także być jedynym źródłem ciepła do ogrzewania budynku, wówczas nie trzeba budować komina ani składować opału. Istnieją prognozy mówiące o tym, iż w przyszłości pompy ciepła będą zasilane „zielonym prądem”, czyli energią elektryczną z odnawialnych źródeł energii. Ponieważ pompa ciepła jest niskotemperaturowym źródłem ciepła, budynek i instalacja grzewcza muszą być do tego przystosowane. Najlepiej, aby budynek był wyposażony w ogrzewanie ścienne lub podłogowe.

Pompy obiegowe i cyrkulacyjne.

Pod pojęciem pompy obiegowej kryje się pompa, która wymusza obieg medium w instalacjach centralnego ogrzewania, systemach ogrzewania podłogowego, klimatyzacji oraz instalacjach przemysłowych. Pompa cyrkulacyjna zaś to pompa stosowana w instalacjach ciepłej wody użytkowej. W praktyce dzięki pracy pomp, ciepło i ciepła woda są dostępne szybciej.

Armatura

Pośród elementów armatury, których jeszcze tutaj nie wymienialiśmy są siłowniki do zaworów regulacyjnych oraz sprzęgła hydrauliczne, czyli części armatury regulacyjnej.   Sprzęgło hydrauliczne to idealne rozwiązanie w instalacjach, w których znajduje się kilka obiegów grzewczych i każdy z nich wyposażony jest w swoją pompę. Jego praca umożliwia prawidłowe zrównoważenie ciśnienia i przepływów pomiędzy kotłem a tak zwaną stroną instalacji odbiorczej. Przepływ jest możliwy we wszystkich kierunkach, gdyż wnętrze sprzęgła jest puste. Siłownik zaś przeznaczony jest do napędu zaworów mieszających. Kolejne to regulatory różnicy ciśnień, które obok grupy bezpieczeństwa c.w.u., o której wspominaliśmy już wyżej, stanowią armaturę przyłączeniową. Na koniec armatura kontrolno-pomiarowa, czyli między innymi manometry grzewcze (do pomiaru ciśnienia wody) oraz termometry.