Czym się kierować wybierając łopatę lub szpadel?

Łopata to narzędzie, które służy do nabierania oraz przenoszenia przede wszystkim materiałów sypkich. Kojarzymy ją przede wszystkim z budownictwem i ogrodnictwem, choć rodzajów tego narzędzia jest bardzo wiele, podobnie jak zastosowań. Mamy łopaty do odgarniania śniegu, łopaty piekarskie do wykładania chleba, czy pizzy, saperki, czy szpadle, które nazywamy sztychówką. Te ostatnie służą głównie do prac ziemnych, a więc do kopania i rozbijania grud w ziemi. Mówiąc fachowo, w ogrodnictwie szpadel stosowany jest do zabiegów agrotechnicznych wykonywanych ręcznie. Jak wybrać dobrą łopatę? Na co zwrócić uwagę? Co charakteryzuje dobre narzędzie tego rodzaju?

Podstawowe cechy łopaty

Łopata składa się ze styliska, na którym osadzony jest czerpak, inaczej łyżka. Łyżka wykonywana z różnego rodzaju materiałów (twarda stalowa blacha, aluminium, tworzywa sztuczne) może mieć różne kształty. Łopatą nazywa się także część roboczą dużych maszyn budowlanych, np. koparek i spychaczy, jednak my skoncentrujemy się na narzędziach ręcznych. Kiedy wybieramy łopatę do prac ogrodowych, powinniśmy zwrócić przede wszystkim na kształt sztychu. Do prac ogrodowych najchętniej wybieramy szpadle, które mają szpiczasty kształt. Łyżka łatwiej przebija darń oraz zbite warstwy gleby. Kiedy przekopujemy ziemię w ogrodzie, chcemy dostać się na konkretną głębokość - chcemy spulchnić glebę lub pozbyć się chwastów, które mogą być mocno zakorzenione. Szpadel z prostym czerpakiem jest lepszy do załadowania większej ilości materiału. Lepiej sprawdzi się do pielęgnacji prostokątnych rabatek, czy kopania rowów pod żywopłoty i inne rośliny, którymi okalamy nasze posesje. Warto zwrócić uwagę na to, że każdy kant oraz łuk na łyżce dodatkowo zwiększa sztywność łopaty, a zatem jest mniejsze ryzyko, że trafiając w kamień, czy inny twardy element w glebie, uszkodzimy nasze narzędzie.

Trzonek, uchwyt, ergonomia

Zdania na temat wyboru najlepszego trzonka są podzielone - mówi nam przedstawiciel  producenta narzędzi ogrodniczych i rolniczych Włodzimierz Walkiewicz z miejscowości Końskie. Profilowane trzonki z lekkiego aluminium są lekkie, a więc pozwalają dłużej pracować narzędziem, bez przeciążenia mięśni i kręgosłupa. Doświadczeni ogrodnicy twierdzą jednak, że do precyzyjnych prac ogrodowych najlepsze są łopaty z trzonkiem drewnianym lub z hartowanego metalu, ponieważ narzędzie jest wówczas lepiej wyważone. Większa jest siła uderzenia taką łopatą lub szpadlem, co ma szczególne znaczenie przy pracy w zbitej ziemi. Łopatą z trzonkiem aluminiowym będzie nam się pracowało lżej, ale praca prawdopodobnie zajmie nam więcej czasu. Od naszych preferencji zależy, które rozwiązanie wybierzemy. Przy wyborze najlepszej łopaty do pracy ważny jest także uchwyt. W przypadku szpadli trzonki są zwykle zakończone uchwytem o kształcie litery D lub T. Według fachowców uchwyt o kształcie litery T pozwala przyłożyć większą siłę do wbicia narzędzia, za to uchwyt w kształcie litery D jest zwykle stabilniej przymocowany, jednak ogranicza nieco siłę, jakiej możemy użyć. Ważne, by łopata dobrze „leżała” nam w dłoni, zależy nam na ergonomii i komforcie pracy. Mocna łyżka, mocny trzonek i wygodny uchwyt to podstawa!