Czym są i do czego służą stale kotłowe?

Stal to zdecydowanie jeden z najważniejszych stopów metali, znajdujących bardzo szerokie zastosowanie w niemal każdej branży przemysłu – wytwarza się z niej niezliczoną ilość produktów. Jednak stal stali nierówna – wyróżnić możemy wiele jej gatunków, różniących się między sobą składem, właściwościami oraz zastosowaniem. Wiele spośród tych określanych jest zbiorczo jako stal kotłowa. Czym one są i do czego służą?

Czym są stale kotłowe?

Stale kotłowe w literaturze fachowej występują pod różnymi nazwami – znane są również jako stale stopowe i węglowe lub stale dla energetyki. Termin ten obejmuje wiele gatunków stali, przeznaczonych do pracy w warunkach podwyższonej temperatury, a więc – zgodnie z regułami metalurgii – temperatury około 600 stopni Celsjusza. Stal poddana takim warunkom powinna zachować właściwości wytrzymałościowe zbliżone do tych, które miałaby w temperaturze pokojowej.

Skład stali kotłowej

Właściwości stali kotłowej są wynikiem odpowiedniego składu chemicznego. Wiadomo, że stal składa się z żelaza i węgla – w stali stopowej występują ponadto tzw. dodatki stopowe w postaci metali takich jak chrom, wanad czy molibden. Zawartość tych dodatków w stali kotłowej wynosi czasem nawet kilkanaście procent. Procentowy udział danego pierwiastka ma wpływ na właściwości ostatecznego stopu – przykładowo stale o zawartości od 1 do 2,5 % chromu zyskują wytrzymałość na temperatury do ok. 580%. Jakość wykonania stali jest bardzo ważna, dlatego należy korzystać z surowców pochodzących ze sprawdzonych źródeł, takich jak firma Polmet. Zastosowanie stali kotłowe Stale kotłowe znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie konieczne jest użycie elementów odpornych na podwyższone temperatury – między innymi w energetyce konwencjonalnej oraz w przemyśle chemicznym. Wykonuje się z niej szeroką gamę elementów, wchodzących w skład większych instalacji, takich jak:

• Kolektory pary
• Tarcze kierownicze
• Rury przewodowe
• Wymienniki ciepła
• Śruby, nakrętki oraz nity
• Elementy armatury turbin wodnych, gazowych i parowych
• Komory zbiorcze

Podział stali kotłowych

Stale kotłowe dzielimy na dwie podstawowe podgrupy: kotłowe ferrytyczne oraz martenzytyczne. Do pierwszej z nich należą:

• perlityczne,
• stale kotłowe ferrytyczno – bainityczne,
• stale kotłowe ferrytyczno – perlityczno – bainityczne,
• oraz stale kotłowe bainityczne

Do drugiej zaś należą:

• stale bainityczno – martenzytyczne,
• stale o strukturze martenzytu wysokoodpuszczonego

Ponadto możemy wprowadzić podział za względu na skład chemiczny. Tutaj wymieniamy:

• stale niskowęglowe – charakteryzują się zawartością węgla do 0,25%
• stale średniowęglowe – o zawartości węgla powyżej 0,25%