Różnice między odzieżą ochronną a roboczą

Nieraz zdarza się, że ktoś używa sformułowań „odzież ochronna” i „odzież robocza” zamiennie. Tymczasem w Kodeksie Pracy jasno określono, co wchodzi w zakres zarówno jednej, jak i drugiej kategorii. Obydwa typy odzieży łączy właściwie tylko cel: zakrycie lub zastąpienie ubrań własnych pracownika – a także to, że zostają mu wydane przez pracodawcę. Warto jednak zdać sobie sprawę z występujących pomiędzy nimi różnic.

Zacznijmy od ubrań roboczych. Kluczowe w tym przypadku jest to, że mogą one stanowić pewien rodzaj zabezpieczenia – ale nie muszą. Zabezpieczają zaś ewentualnie tylko przed ewentualnym zniszczeniem odzieży należącej do pracownika albo zabrudzeniem jej substancjami, które w żaden sposób nie zagrażają zdrowiu.

Podwójne zabezpieczenie

Ubrania robocze mogą też zabezpieczać nie tyle samego pracownika, ile miejsce i wytwory jego pracy. Świetnym przykładem łączącym w sobie obydwa typy zabezpieczeń jest uniform kucharza. Z jednej strony chroni on przed zachlapaniem (np. tłustym sosem) ubrania pracownika, z drugiej natomiast chroni przyrządzane przez niego potrawy przed zanieczyszczeniami, które na tych ubraniach mogą zostać przeniesione z zewnątrz.

Inne warianty odzieży roboczej

Do odzieży roboczej zalicza się ponadto odzież jednorazową, a w zależności od charakteru danego stanowiska w jej skład mogą wchodzić zarówno pojedyncze elementy, takie jak np. rękawiczki, fartuchy czy bluzy, jak i całe komplety ubrań. Odzieżą roboczą nazwiemy też ubrania, dzięki którym możliwe jest zidentyfikowanie wykonywanego zawodu (np. kitel lekarski, mundur) lub konkretnego miejsca pracy (zunifikowane ubiory obsługi restauracji), a także wyposażone w logo danej firmy (uniform kuriera).

Dopuszczalne jest, aby pracownik zaopatrzył się w odzież roboczą we własnym zakresie – stąd chociażby zróżnicowane w detalach stroje pracujących w tym samym szpitalu pielęgniarek – jednak pracodawca zobowiązany jest wówczas do wypłacenia mu ekwiwalentu pieniężnego zgodnie z obowiązującymi na rynku cenami. Nie ma natomiast takiej możliwości w przypadku odzieży ochronnej, którą pracodawca musi po prostu pracownikowi dostarczyć.

Odzież ochronna

W przeciwieństwie do ubrań roboczych te określane mianem ochronnych muszą posiadać stosowne certyfikaty poświadczające spełnienie norm BHP w zakresie konkretnych zagrożeń dla zdrowia lub życia występujących w danym miejscu pracy. Zadaniem odzieży ochronnej jest bowiem zabezpieczenie pracownika przed tymi właśnie zagrożeniami. Należą zaś do nich:

• czynniki chemiczne,
• czynniki biologiczne,
• czynniki termiczne (bardzo wysokie lub bardzo niskie temperatury),
• czynniki atmosferyczne,
• uszkodzenia mechaniczne,
• promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne,
• pyły,
• wysokie napięcie.

W związku z tym wyróżniamy odzież ochronną:

• niepalną,
• kwasoodporną,
• wodoodporną,
• antyelektrostatyczną,
• chroniącą przed zimnem,
• chroniącą przed czynnikami mechanicznymi,
• przeznaczoną do stosowania w strefach zagrożenia wybuchem,
• ostrzegawczą (z pasami odblaskowymi),

a także elementy stroju chroniące poszczególne części ciała (np. kask, gogle, ochraniacze słuchu czy obuwie specjalnego przeznaczenia).

Obowiązki pracodawcy i pracownika

Jak zwraca uwagę przedstawiciel firmy EK Company, która specjalizuje się w środkach ochrony pracy, ubrania ochronne powinny być jak najlepiej dopasowane do wymiarów pracownika: nie mogą być zbyt luźne ani krępować ruchów. O ile zaś pracodawca ma obowiązek je dostarczyć, o tyle obowiązkiem pracownika jest noszenie odzieży roboczej podczas wykonywania związanych z danym stanowiskiem czynności lub też po prostu w miejscu pracy, gdzie istnieje ryzyko uszkodzenia ciała bądź kontaktu z niebezpiecznymi substancjami.