Choinka jako symbol świąt

Najczęściej wybieranym drzewkiem na choinkę jest świerk, ale wielu z nas stawia w domu również jodłę kaukaską i sosnę pospolitą. Stroimy drzewko przy dźwięku kolęd, nie mogąc doczekać się świąt. Lecz skąd właściwie wziął się zwyczaj ubierania choinki i co znaczą bożonarodzeniowe dekoracje? Nikt nie wyobraża sobie Bożego Narodzenia bez tego drzewka, sprawdźmy dlaczego.

Historia świątecznego drzewka

Nie ma jednej teorii na temat początków dekorowania świątecznego drzewka. Na pewno źródła tej tradycji można szukać w kazaniach kościelnych z XV i XVI wieku. Wtedy to mieszkańcy Alzacji stawiali w swoich domach drzewka iglaste, a następnie obwieszali gałązki ozdobami. Były to dekoracje z papieru, jabłuszka i ciasteczka. Kościół krytykował te zwyczaje, ale z czasem strojenie drzewek stawało się coraz bardziej popularne. Marcin Luter przejął tę piękną tradycję i za jego sprawą ubieranie choinki szybko zakorzeniło się w protestanckich Niemczech. Według innej teorii, tradycja ubierania świątecznego drzewka pochodzi jeszcze z czasów antycznych! Starożytni Rzymianie, chcąc udobruchać boga urodzaju, za pomocą bluszczu i lauru zdobili drzewa liściaste. Celtowie dekorowali jemiołę, a Egipcjanie – świętując najkrótszy dzień w rok – znosili do domów zielone liście palm daktylowych, które miały być symbole triumfu życia nad śmiercią. Nie można też nie wspomnieć o św. Bonifacym. Jak wskazuje legenda, mnich chcąc nawrócić pogańskie ludy, ściął potężny dąb. Ten upadając, zniszczył wszystkie drzewa, które wokół niego rosły – oszczędził tylko małą jodełkę. Powiedział, że to właśnie ta jodełka jest potężniejsza od dębu i wiecznie zielona – tak samo jak wieczny jest Bóg, który daje życie wieczne. Z tego powodu choinka jest też symbolem Chrystusa jako drzewa życia. Co dzisiaj znaczy dla nas choinka? Dlaczego ją ubieramy?

Symbolika choinki w polskich domach

W Polsce choinka pojawiła się na przełomie XIX i XX wieku, dzięki niemieckim kolonistom. Początkowo drzewka przystrajano w miastach, później zwyczaj ten zakorzenił się również na wsiach. Wierzący chrześcijanie uznają choinkę za symbol drzewka rajskiego, nieprzemijającego życia, odradzania, trwania i płodności.

Drzewko wprowadza do domu Chrystusa, tym samym przeganiając z niego demony strachu, zazdrości i wrogości. Co więcej, choinkę od zawsze zdobi się świecami lub kolorowymi światełkami, stąd jest również symbolem światła i nadziei – dodaje nasz rozmówca z hurtowni choinek Domacyno.

Uznaje się również, że drzewko jest symbolicznym połączeniem nieba i ziemi. Z jednej strony jest głęboko zakorzenione i bierze siłę z matki ziemi. Z drugiej – sięga ku niebu, rozkładając w górę swoją koronę. W ten sposób wyraża się też idealny obraz człowieka, który ma być głęboko zakorzeniony, a jednocześnie trzymać się prosto, niczym król w koronie. Ale nie tylko sama choinka bożonarodzeniowa ma znaczenie. Ozdoby choinkowe także mają swoją symbolikę.

Co znaczą świąteczne dekoracje, które zawieszamy na choinkę?

Dawniej choinkę zdobiono ciasteczkami, jabłuszkami i ręcznie wykonywanymi ozdobami. Dzisiaj w większości kupujemy dekoracje w sklepie, ale nadal mają one swoją symbolikę.

• gwiazda betlejemska lub ozdobny czubek – symbol pomocy zbłąkanym wędrowcom w szczęśliwym powrocie do domu,
• łańcuchy – symbol rodzinnych więzi,
• dzwoneczki – symbol radosnych wieści,
• anioły – symbol boskiej opieki,
• jabłka – symbole rajskich jabłuszek, owoców życia, stanowiących obraz doskonałości i świętości raju.

Warto podtrzymywać piękne, świąteczne zwyczaje i przekazywać je kolejnym pokoleniom.