Szczepienie przeciwko wirusowi HPV – Czy warto?

W ostatnim czasie bardzo dużo mówi się o wirusie brodawczaka ludzkiego, nazywanego również wirusem HPV i szczepieniach przeciw niemu. Szczególnie wiele kontrowersji budzi fakt, że szczepione przeciwko wirusowi są dzieci. Czy jednak obawy rodziców są uzasadnione? Co warto wiedzieć o wirusie HPV i o szczepieniach?

Wirus HPV – co to takiego?

Na dzień dzisiejszy medycyna zna około 100 typów wirusa HPV, znanego również jako wirus brodawczaka ludzkiego. Wirus ten powszechnie kojarzony jest z rakiem szyjki macicy, warto wiedzieć jednak, że nie wszystkie typy wirusa są w stanie doprowadzić do powstania nowotworu. Szacuje się, że od 70 do 80% społeczeństwa zostaje zakażonych wirusem, jednak w większości przypadków układ odpornościowy radzi sobie z nim sam – mówimy wtedy o infekcjach incydentalnych. Wirusy wywołujące zakażenie możemy podzielić na te o niskim oraz wysokim potencjalne onkogennym – to właśnie te drugie przy długotrwałym zakażeniu mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy i innych nowotworów.

Jak można się zarazić wirusem HPV

Do zakażenia wirusem HPV najczęściej dochodzi drogą płciową – każda osoba aktywnie seksualna jest narażona na zarażenie i może stać się nosicielem, nawet jeśli nie zdradza żadnych objawów. To właśnie genitalne wirusy HPV są najczęstszą przyczyną raka szyjki macicy. Jednak wbrew powszechnemu przekonaniu wirus HPV może przenosić się również innymi drogami, narażone są na niego nawet dzieci – do zakażenia może dojść podczas porodu lub podczas kontaktu ze skórą zakażonej osoby.

Szczepienia przeciw HPV

W związku z tak szerokim występowaniem wirusa HPV istnieją dwie pewne metody ograniczenia ryzyka zakażenia. Pierwsza z nich to powstrzymanie się od aktywności seksualnej (w przypadku osób, które nie przeszły jeszcze inicjacji) oraz ograniczenie liczby partnerów seksualnych. Drugim sposobem jest wykonanie odpowiednich szczepień. Oto kilka faktów, które warto wiedzieć na ich temat:

• W Polsce stosowane są trzy rodzaje szczepionek przeciw wirusom HPV, różnią się one między sobą skutecznością przeciw konkretnym typom wirusa. Cervarix działa przeciw wirusom typu HPV16 i 18, Silgard przeciwko wirusom typu HPV16, 18, 6 i 11, z kolei Gardasil9 – przeciwko wirusom typu HPV16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 oraz 6 i 11. Wszystkie szczepionki podaje się domięśniowo w trzech dawkach.
• Badania kliniczne potwierdziły wysoką skuteczność wymienionych szczepionek. Dwie pierwsze po podaniu wszystkich dawek zmniejszają ryzyko zachorowania na raka o około 70%, zaś trzecia – o 90%. Ochrona utrzymuje się przez co najmniej osiem lat, należy jednak dla większej pewności regularnie wykonywać badania przesiewowe pod kątem raka szyjki macicy.
• Szczepionki nie zawierają żywych wirusów HPV, lecz niektóre ich białka. Dzięki temu pozwalają one nabyć odporność na prawdziwe wirusy, nie stwarzając tym samym zagrożenia dla szczepionej osoby. Jedyne zaobserwowane niepożądane objawy to ból i zaczerwienienie w miejscu wykonania szczepienia, oraz czasem omdlenia u młodzieży i dorosłych.
• Szczepienia można wykonywać zarówno u dzieci powyżej 9 roku życia, u młodzieży przed rozpoczęciem aktywności seksualnej i dorosłych. Szczepienie nie powinno być wykonywane u osób, u których wykryto czasowe i stałe przeciwwskazania, np. wysoką gorączkę oraz nadwrażliwość na któryś ze składników szczepionki.

Szczepienia przeciw wirusowi HPV są szczepieniami płatnymi, chyba że odbywają się one w ramach programów organizowanych przez władze samorządowe. Zaszczepić możemy się zarówno w placówkach publicznych, jak i prywatnych, takich jak Centrum Medyczne Krzysztof Sodowski.