Historia sztucznych ogni

Trudno dziś wyobrazić sobie witanie nowego roku czy otwarcie igrzysk olimpijskich bez pokazu sztucznych ogni. Ten widowiskowy zwyczaj ma bardzo długą tradycję i jest znany w wielu zakątkach świata. Przez wieki zmieniały się nie tylko materiały pirotechniczne, ale też znaczenie fajerwerków. Gdzie po raz pierwszy użyto sztucznych ogni i w jakim celu? Poznaj ich historię w Polsce i na świecie.

Historia sztucznych ogni na świecie

Choć trudno to sobie wyobrazić, fajerwerki mają już ponad 2000 lat! Protoplastą znanych nam dziś sztucznych ogni były prażone bambusy. Wydawały one donośny huk. W Chinach wierzono, że odstrasza on złe duchy. Pierwotnie sztuczne ognie miały zatem znaczenie religijne i były wykorzystywane podczas rytuałów. Najstarsze doniesienia wskazują na rok 206 przed Chrystusem. Poza odganianiem nieczystych sił sztuczne ognie miały przynosić pomyślność – towarzyszyły modlitwom o poprawę losu. Również z Chin pochodzą wzmianki o pierwszych w historii pokazach sztucznych ogni. Źródła podają, że w XII wieku wydarzenie takie zorganizowano na dworze cesarskim. Wskazuje to na duże znaczenie fajerwerków – podnosiły one prestiż władcy i towarzyszyły ważnym wydarzeniom.

Sztuczne ognie miały wiele zastosowań – mówi specjalista z Hurtowni Fajerwerków As. – Początkowo miały znaczenie religijne, szybko jednak dostrzeżono ich walory estetyczne i urządzano pokazy, które miały bawić i zachwycać widzów. Od zawsze uważano sztuczne ognie za szczególny rodzaj upamiętniania i celebrowania ważnych chwil. Odpalano więc race po zwycięskich bitwach, w największe święta religijne i państwowe. Miały też znaczenie bojowe. Wojska, chcąc pokazać swoją potęgę przeciwnikom, puszczały fajerwerki, aby huk, ogień i dym osłabiały morale wroga oraz wprawiały żołnierzy w bojowy nastrój.

Historia sztucznych ogni w Polsce

Zwyczaj organizowania pokazów sztucznych ogni od dawna jest obecny także w Europie. Polska szlachta była rozmiłowana w tej atrakcji. Sięgano po nią często zarówno w najważniejszych momentach (narodziny następcy tronu, zwycięskie bitwy, np. pod Wiedniem), jak i przy skromniejszych okazjach – pokazy sztucznych ogni były punktem kulminacyjnym miejskich zabaw nocnych, dorocznych jarmarków czy odpustów, a także publicznych obchodów świąt. Pierwsze doniesienie o pokazie fajerwerków w Polsce wiąże się z narodzinami Zygmunta III Wazy. Źródła podają, że z tej okazji niebo nad wzgórzami w okolicach Wilna rozświetliło się od ognia rac i strzelb. Sztuczne ognie uświetniły też wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla. W 1918 roku fajerwerki towarzyszyły świętowaniu odzyskania niepodległości. Przez ten czas zmieniały się materiały pirotechniczne – od prochu, który znali już starożytni Chińczycy, przez zastosowanie rac z lontem odpalanym ręcznie, aż po nowoczesne rozwiązania umożliwiające pełną kontrolę nad czasem odpalenia fajerwerków i ich zdalną obsługę.