Badania psychologiczne dla kierowców – w przypadku których kategorii są wymagane?

Badania psychologiczne mają na celu ocenę zdolności psychicznych kandydata na kierowcę, takich jak koncentracja uwagi, koordynacja wzrokowo-ruchowa, reakcja na sytuacje stresowe czy zdolność do przewidywania zachowań innych uczestników ruchu drogowego. Wynik badań psychologicznych może być kluczowy dla bezpieczeństwa na drodze, gdyż pozwala ocenić, czy kandydat ma odpowiednie zdolności do wykonywania zawodu kierowcy.

Kategorie prawa jazdy wymagające badań psychologicznych

W Polsce badania psychologiczne są obowiązkowe dla osób ubiegających się o prawo jazdy w wybranych kategoriach. Przewiduje się również możliwość skierowania na badania psychologiczne dla kierowców przez organy ścigania w przypadku podejrzenia zaburzeń psychicznych u kierowcy lub po popełnieniu poważnego wykroczenia drogowego. 

Zgodnie z artykułem 82 Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami, badaniu psychologicznemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, podlegają osoby:

• ubiegające się o uzyskanie uprawnienia lub przedłużające ważność uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D i D+E lub uprawnienia do kierowania tramwajem,

• ubiegające się o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E i T, wobec których wydana została decyzja o cofnięciu uprawnienia,

• ubiegające się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem, cofniętego ze względu na istnienie przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.

Badaniom psychologicznym dla kierowców powinien poddać się ponadto także kierujący motorowerem, pojazdem silnikowym lub tramwajem, jeżeli był sprawcą wypadku drogowego, w następstwie którego inna osoba poniosła śmierć lub doznała obrażeń; lub kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości, po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, przekroczył liczbę 24 punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego, a także wówczas, gdy w okresie próbnym popełnił co najmniej dwa wykroczenia w ruchu drogowym przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.

Badania psychologiczne obowiązują ponadto także: osobę posiadającą prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem, jeżeli w wyniku badania lekarskiego tej osoby została stwierdzona możliwość istnienia poważnych przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem; ale też osobę ubiegającą się o wydanie zezwolenia (lub przedłużenie terminu jego ważności) na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym lub przewożącym wartości pieniężne.

Procedura badań psychologicznych dla kierowców

Badania psychologiczne dla kierowców wykonują specjaliści z zakresu psychologii transportu. Można je przeprowadzić w wielu ośrodkach w całym kraju, między innymi w Szkole Samochodowej Auto-Test OSK Kraków. Badania te mają charakter indywidualny i składają się z testów papierowych oraz komputerowych. W przypadku uzyskania negatywnego wyniku badań psychologicznych, osoba ubiegająca się o prawo jazdy może zostać skierowana na dodatkowe badania lub konsultacje z psychologiem.